Telif Hakları

Açıklama: Bir çok blog ve site sayfalarında yazılarımın izinsiz ya da kaynak belirtilip link verilmeksizin kopyalanması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na göre suçtur. Aksine hareket eden blog ve siteler hakkında yasal işlem başlatılacaktır" anlamında ikazlar vardır ve bu uyarılar yerindedir. Yalnız, uyarıların yerinde olması yetmez. Eğer birileri blog veya sitenizde yayınladığınız her tür materyalleri kopyala-yapıştır yapıp kendi blog ve sitelerinde yayınlıyorsa uyarınız hiçbir işe yaramayacaktır. Öncelikle blogunuzdaki yazıların şahsınıza tescilli olması gerekir. Yani, uyuşmazlık halinde mahkemede yazılarınızın size ait olduğunu belgelemeniz gerekir. 


ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
FiKiR VE SANAT ESERLERİ KANUNU
Kanun Numarası : 5846
Kabul Tarihi : 5/12/1951
Yayımlandığı R.Gazete : Tarih: 13/12/1951 Sayı: 7981
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 33 Sayfa: 49

BİRİNCİ BÖLÜM
Fikir ve Sanat Eserleri
Amaç (2)
Madde 1 - (Değişik: 21/2/2001 - 4630/1 md.)
Bu Kanunun amacı, fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu
eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatçıların, seslerin ilk tespitini yapan
fonogram yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren yapımcıların ve
radyo-televizyon kuruluşlarının ürünleri üzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek,
korumak, bu ürünlerden yararlanma şartlarını düzenlemek, öngörülen esas ve usullere
aykırı yararlanma halinde yaptırımları tespit etmektir.
Kapsam
Madde1/A - (Ek: 21/2/2001- 4630/2 md.)
Bu Kanun, fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu eserleri icra
eden veya yorumlayan icracı sanatçıların, seslerin ilk tespitini yapan fonogram
yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren yapımcıların ve radyo-televizyon
kuruluşlarının ürünleri üzerindeki manevi ve mali haklarını, bu haklara ilişkin tasarruf
esas ve usullerini, yargı yollarını ve yaptırımları ile Kültür Bakanlığının görev, yetki ve
sorumluluğunu kapsamaktadır.
Tanımlar
Madde 1/B - (Ek: 21/2/2001 - 4630/2 md.)
Bu Kanunda geçen tanımlardan;
a) Eser: Sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim ve edebiyat, musikî, güzel sanatlar veya
sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsullerini,
b) Eser sahibi: Eseri meydana getiren gerçek kişiyi,
c) İşlenme eser: Diğer bir eserden istifade suretiyle vücuda getirilip de bu esere
nispetle müstakil olmayan ve işleyenin hususiyetini taşıyan fikir ve sanat mahsullerini,
d) Derleme eser: Özgün eser üzerindeki haklar saklı kalmak kaydıyla, ansiklopediler
ve antolojiler gibi muhtevası seçme ve düzenlemelerden oluşan ve bir düşünce
yaratıcılığı sonucu olan eseri,
e) Tespit: Seslerin veya ses temsillerinin veya ses ve görüntülerin anlaşılabilecek,
çoğaltılabilecek veya iletilebilecek şekilde bir araca kaydedilmesi işlemini,
f) Fonogram: Sinema eseri gibi görsel-işitsel eserler içindeki ses tespitleri hariç olmak
üzere, bir icrada yer alan seslerin veya diğer seslerin veya ses temsillerinin tespit
edildiği ses taşıyıcısı fizikî ortamı,
g) Bilgisayar programı: Bir bilgisayar sisteminin özel bir işlem veya görev yapmasını
sağlayacak bir şekilde düzene konulmuş bilgisayar emir dizgesini ve bu emir
dizgesinin oluşum ve gelişimini sağlayacak hazırlık çalışmalarını,
h) Arayüz: Bilgisayarın donanım ve yazılım unsurları arasında karşılıklı etkilenme ve
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
bağlantıyı oluşturan program bölümlerini,
ı) Araişlerlik: Bilgisayar program bölümlerinin fonksiyonel olarak birlikte çalışması ve
karşılıklı etkilenmesi ve alışverişi yapılan bilginin karşılıklı kullanım yeteneğini,
j) Bağlantılı haklar: Eser sahibinin manevi ve mali haklarına zarar vermemek kaydıyla
komşu hak sahipleri ile filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren film yapımcılarının sahip
oldukları hakları,
k) Komşu haklar: Eser sahibinin manevi ve mali haklarına zarar vermemek kaydıyla
ve eser sahibinin izniyle bir eseri özgün bir biçimde yorumlayan, tanıtan, anlatan,
söyleyen, çalan ve çeşitli biçimlerde icra eden sanatçıların, bir icra ürünü olan veya sair
sesleri ilk defa tespit eden fonogram yapımcıları ile radyo-televizyon kuruluşlarının
sahip oldukları hakları,
İfade eder.
----------------------------------------
(1)Bu Kanunda geçen; "Kültür ve Turizm " ibareleri 21/2/2001 tarihli ve 4630 sayılı
Kanunla bu Kanuna eklenen 6 ncı madde gereğince ; "Kültür" olarak değiştirilmiştir.
(2)Bu madde başlığı "Tarif" iken 21/2/2001 tarihli ve 4630 sayılı Kanunla metne işlendiği
şekilde değiştirilmiştir.
B) Fikir ve sanat eserlerinin çeşitleri:
I - İlim ve edebiyat eserleri:
Madde 2 - İlim ve edebiyat eserleri şunlardır:
1. (Değişik: 7/6/1995 - 4110/1 md.) Herhangi bir şekilde dil ve yazı ile
ifade olunan eserler ve her biçim altında ifade edilen bilgisayar programları
ve bir sonraki aşamada program sonucu doğurması koşuluyla bunların hazırlık
tasarımları,
2. (Değişik: 1/11/1983-2936/1 md.) Her nevi rakıslar, yazılı koreografi
eserleri, Pandomimalar ve buna benzer sözsüz sahne eserleri
3. (Değişik: 7/6/1995 - 4110/1 md.) Bedii vasfı bulunmayan her nevi teknik
ve ilmi mahiyette fotoğraf eserleriyle, her nevi haritalar, planlar, projeler,
krokiler, resimler, coğrafya ve topoğrafyaya ait maket ve benzerleri, herçeşit
mimarlık ve şehircilik tasarım ve projeleri, mimari maketler, endüstri, çevre
ve sahne tasarım ve projeleri.
(Ek: 7/6/1995 - 4110/1 md.) Arayüzüne temel oluşturan düşünce ve ilkeleri
de içine almak üzere, bir bilgisayar programının herhangi bir ögesine temel
oluşturan düşünce ve ilkeler eser sayılmazlar.
II - Musiki eserleri:
Madde 3 - Musiki eserleri, her nevi sözlü ve sözsüz bestelerdir.
III - Güzel sanat eserleri:
Madde 4 - (Değişik: 7/6/1995 - 4110/2 md.)
Güzel sanat eserleri, estetik değere sahip olan;
1. Yağlı ve suluboya tablolar; her türlü resimler, desenler, pasteller,
gravürler, güzel yazılar ve tezhipler, kazıma, oyma, kakma veya benzeri
usullerle maden, taş, ağaç veya diğer maddelerle çizilen veya tespit edilen
eserler, kaligrafi, serigrafi,
2. Heykeller, kabartmalar ve oymalar,
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
3. Mimarlık eserleri,
4. El işleri ve küçük sanat eserleri, minyatürler ve süsleme sanatı ürünleri
ile tekstil, moda tasarımları,
5. Fotoğrafik eserler ve slaytlar,
6. Grafik eserler,
7. Karikatür eserleri,
8. Her türlü tiplemelerdir.
Krokiler, resimler, maketler, tasarımlar ve benzeri eserlerin endüstriyel
model ve resim olarak kullanılması, düşünce ve sanat eserleri olmak sıfatlarını
etkilemez.
IV - Sinema eserleri:
Madde 5 - (Değişik: 21/2/2001 - 4630/3 md.)
Sinema eserleri, her nevi bediî, ilmî, öğretici veya teknik mahiyette olan veya günlük
olayları tespit eden filmler veya sinema filmleri gibi, tespit edildiği materyale
bakılmaksızın, elektronik veya mekanik veya benzeri araçlarla gösterilebilen, sesli
veya sessiz, birbiriyle ilişkili hareketli görüntüler dizisidir.
İşlenmeler ve Derlemeler (1)
Madde 6 - Diğer bir eserden istifade suretiyle vücuda getirilipte bu esere
nispetle müstakil olmıyan ve aşağıda başlıcaları yazılı fikir ve sanat mahsulleri
işlenmedir:
1. Tercümeler;
2. Roman, hikaye, şiir ve tiyatro piyesi gibi eserlerden birinin bu sayılan
nevilerden bir başkasına çevrilmesi;
3. Musiki, güzel sanatlar, ilim ve edebiyat eserlerinin filim haline sokulması
veya filime alınmaya ve radyo ve televizyon ile yayıma müsait bir şekle
sokulması;
4. Musiki aranjman ve tertipleri;
5. Güzel sanat eserlerinin bir şekilden diğer şekillere sokulması;
6. Bir eser sahibinin bütün veya aynı cinsten olan eserlerinin külliyat haline
konulması;
7. Belli bir maksada göre ve hususi bir plan dahilinde seçme ve toplama
eserler tertibi;
8. Henüz yayımlanmamış olan bir eserin ilmi araştırma ve çalışma neticesinde
yayımlanmaya elverişli hale getirilmesi (İlmi bir araştırma ve çalışma mahsulü
olmayan alelade transkripsiyonlarla faksimileler bundan müstesnadır.);
9. Başkasına ait bir eserin izah veya şerhi yahut kısaltılması.
10. (Ek: 7/6/1995 - 4110/3 md.) Bir bilgisayar programının uyarlanması,
düzenlenmesi veya herhangi bir değişim yapılması;
11. (EK: 7/6/1995 - 4110/3 md.) Belli bir maksada göre ve hususi bir
plan dahilinde verilerin ve materyallerin seçilip derlenmesi sonucu ortaya
çıkan (Ek ibare: 21/2/2001 - 4630/4 md.) ve bir araç ile okunabilir veya diğer biçimdeki
veri tabanları (Ancak, burada sağlanan koruma, veri tabanı içinde bulunan verilere
materyalin korunması için genişletilemez).
(Ek ibare: 21/2/2001 - 4630/4 md.) İstifade edilen eserin sahibinin haklarına zarar
getirmemek şartıyla oluşturulan ve İşliyenin hususiyetini taşıyan işlenmeler, bu kanuna
göre eser sayılır.
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
---------------------------
(1) Bu madde başlığı "İşlenmeler" iken 21/2/2001 tarihli ve 4630 sayılı Kanunla metne
işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
11. (EK: 7/6/1995 - 4110/3 md.) Belli bir maksada göre ve hususi bir
plan dahilinde verilerin ve materyallerin seçilip derlenmesi sonucu ortaya
çıkan veri tabanları (Ancak, burada sağlanan koruma, veri tabanı içinde
bulunan verilere materyalin korunması için genişletilemez).
İşliyenin hususiyetini taşıyan işlenmeler, bu kanuna göre eser sayılır.
Ç) Alenileşmiş ve yayımlanmış eserler:
Madde 7 - Hak sahibinin rızasiyle umuma arzedilen bir eser alenileşmiş
sayılır.
Bir eserin aslından çoğaltma ile elde nüshaları hak sahibinin rızasiyle
satışa çıkarılma veya dağıtılma yahut diğer bir şekilde ticaret mevkiine
konulma suretiyle umuma arzedilirse o eser yayımlanmış sayılır.
5680 sayılı Basın Kanununun 3 üncü maddesinin 2 nci fıkrası hükmü mahfuzdur.
İKİNCİ BÖLÜM
Eser Sahibi
A) Tarif:
I - Genel olarak:
Madde 8 - (Değişik: 21/2/2001 - 4630/5 md.)
Bir eserin sahibi onu meydana getirendir.
Bir işlenmenin ve derlemenin sahibi, asıl eser sahibinin hakları mahfuz kalmak
şartıyla onu işleyendir.
Sinema eserlerinde; yönetmen, özgün müzik bestecisi, senaryo
yazarı ve diyalog yazarı, eserin birlikte sahibidirler. Canlandırma tekniğiyle
yapılmış sinema eserlerinde, animatör de eserin birlikte sahipleri arasındadır.
II - Eser sahiplerinin birden fazla oluşu:
Madde 9 - Birden fazla kimselerin birlikte vücuda getirdikleri eserin kısımlara
ayrılması mümkünse, bunlardan her biri vücuda getirdiği kısmın sahibi sayılır.
Aksi kararlaştırılmış olmadıkça, eseri birlikte vücuda getirenlerden her
biri bütün eserin değiştirilmesi veya yayımlanması için diğerlerinin iştirakini
istiyebilir. Diğer taraf muhik bir sebep olmaksızın iştirak etmezse, mahkemece
müsaade verilebilir. Aynı hüküm mali hakların kullanılmasında da uygulanır.
III - Eser sahipleri arasındaki birlik:
Madde 10 - Birden fazla kimsenin iştirakiyle vücuda getirilen eser ayrılmaz
bir bütün teşkil ediyorsa, eserin sahibi, onu vücuda getirenlerin birliğidir.
Birliğe adi şirket hakkındaki hükümler uygulanır. Eser sahiplerinden biri,
birlikte yapılacak bir muameleye muhik bir sebep olmaksızın müsaade etmezse, bu
müsaade mahkemece verilebilir. Eser sahiplerinden her biri, birlik menfaatlerine
tecavüz edildiği takdirde tek başına hareket edebilir.
Bir eserin vücuda getirilmesinde yapılan teknik hizmetler veya teferruata
ait yardımlar, iştirake esas teşkil etmez.
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
(Ek: 21/2/2001 - 4630/6 md.)
Birden fazla kimsenin iştiraki ile vücuda getirilen eser, ayrılmaz bir bütün teşkil
ediyorsa bir sözleşmede veya hizmet şartlarında veya eser meydana getirildiğinde
yürürlükte olan herhangi bir yasada aksi öngörülmediği takdirde birlikte eser üzerindeki
haklar eser sahiplerini bir araya getiren gerçek veya tüzel kişi tarafından kullanılır.
Sinema eseri ile ilgili haklar saklıdır.
B) Eser sahipliği hakkında karineler:
I - Sahibinin adı belirtilen eserlerde:
Madde 11 - Yayımlanmış eser nüshalarında veya güzel sanat eserinin aslında,
o eserin sahibi olarak adını veya bunun yerine tanınmış müstear adını kullanan
kimse, aksi sabit oluncaya kadar o eserin sahibi sayılır.
(Değişik: 7/6/1995 - 4110/5 md.) Umumi yerlerde veya radyo-televizyon aracılığı
ile verilen konferans ve temsillerde, mutad şekilde eser sahibi olarak
tanıtılan kimse o eserin sahibi sayılır, meğer ki, birinci fıkradaki karine
yoluyla diğer bir kimse eser sahibi sayılsın.
II - Sahibinin adı belirtilmiyen eserlerde:
Madde 12 - Yayımlanmış olan bir eserin sahibi 11 inci maddeye göre belli
olmadıkça, yayımlıyan ve o da belli değilse çoğaltan, eser sahibine ait hak ve
salahiyetleri kendi namına kullanabilir.
Bu salahiyetler, 11 inci maddenin 2 nci fıkrasındaki karine ile eser sahibinin
belli olmadığı hallerde konferansı verene veya temsili icra ettirene aittir.
Bu maddeye göre salahiyetli kimselerle asıl hak sahipleri arasındaki münasebetlere,
aksi kararlaştırılmamışsa, adi vekalet hükümleri uygulanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Fikri Haklar
A) Eser sahibinin hakları:
I - Genel olarak:
Madde 13 - Fikir ve sanat eserleri üzerinde sahiplerinin mali ve manevi
menfaatleri bu kanun dairesinde himaye görür.
Eser sahibine tanınan hak ve salahiyetler eserin bütününe ve parçalarına
şamildir.
(Ek: 21/2/2001 - 4630/7 md.) Sinema ve müzik eseri sahipleri ve yapımcılar, hak ihdas
etmek amacı taşımaksızın, sahip oldukları mali ve manevi hakların ihlal edilmemesi,
sahipliklerinin belirlenmesinde ispat kolaylığı sağlanması ve mali haklara ilişkin
yararlanma yetkilerinin takip edilmesi maksadıyla eserlerin kayıt ve tescilini yaptırırlar.
Aynı maksatla, diğer eser gruplarında da eser sahibinin talebi üzerine, eserler ve mali
haklara ilişkin yararlanma yetkileri kayıt altına alınabilir. Kayıt ve tescil usul ve esasları
Kültür Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
II - Manevi haklar:
1. Umuma arz salahiyeti:
Madde 14 - Bir eserin umuma arzedilip edilmemesini, yayımlanma zamanını ve
tarzını munhasıran eser sahibi tayin eder.
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
Bütünü veya esaslı bir kısmı alenileşmemiş olan, yahut ana hatları her hangi
bir suretle henüz umuma tanıtılmıyan bir eserin muhtevası hakkında ancak o eserin
sahibi malümat verebilir.
(Değişik: 21/2/2001 - 4630/8 md.) Eserin umuma arz edilmesi veya yayımlanma
tarzı, sahibinin şeref ve itibarını zedeleyecek mahiyette ise eser sahibi, başkasına
yazılı izin vermiş olsa bile eserin gerek aslının gerek işlenmiş şeklinin umuma tanıtılması
veya yayımlanmasını menedebilir. Menetme yetkisinden sözleşme ile
vazgeçmek hükümsüzdür. Diğer tarafın tazminat hakkı saklıdır.
2. Adın belirtilmesi salahiyeti:
Madde 15 - Eseri, sahibinin adı veya müstear adı ile yahut adsız olarak,
umuma arzetme veya yayımlama hususunda karar vermek salahiyeti munhasıran eser
sahibine aittir.
Bir güzel sanat eserinden çoğaltma ile elde edilen kopyelerle bir işlenmenin
aslı veya çoğaltılmış nüshaları üzerinde asıl eser sahibinin ad veya alametinin,
kararlaştırılan veya adet olan şekilde belirtilmesi ve vücuda getirilen eserin
bir kopye veya işlenme olduğunun açıkça gösterilmesi şarttır.
Bir eserin kimin tarafından vücuda getirildiği ihtilaflı ise, yahut her hangi
bir kimse eserin sahibi olduğunu iddia etmekte ise, hakiki sahibi, hakkının
tesbitini mahkemeden istiyebilir.
(Ek: 7/6/1995 - 4110/6 md.) Eser niteliğindeki mimari yapılarda, yazılı
istem üzerine eserin görülen bir yerine eser sahibinin uygun göreceği malzeme
ile silinmeyecek biçimde eser sahibinin adı yazılır.
3. Eserde değişiklik yapılmasını menetmek:
Madde 16 - Eser sahibinin izni olmadıkça eserde veyahut eser sahibinin
adında kısaltmalar, ekleme ve başka değiştirmeler yapılamaz.
Kanunun veya eser sahibinin müsaadesiyle bir eseri işliyen, umuma arzeden,
çoğaltan, yayımlıyan, temsil eden veya başka bir suretle yayan kimse; işleme,
çoğaltma, temsil veya yayım tekniği icabı zaruri görülen değiştirmeleri eser
sahibinin hususi bir izni olmaksızın da yapabilir.
(Değişik: 21/2/2001 - 4630/9 md.) Eser sahibi, kayıtsız ve şartsız olarak yazılı izin
vermiş olsa bile şeref ve itibarını zedeleyen veya eserin mahiyet ve hususiyetlerini
bozan her türlü değiştirilmeleri menedebilir. Menetme yetkisinden bu hususta sözleşme
yapılmış olsa bile vazgeçmek hükümsüzdür.
4. Eser sahibinin zilyed ve malike karşı hakları:
Madde 17 - (Değişik birinci fıkra: 21/2/2001 - 4630/10 md.) Eser sahibi, gerekli
durumlarda, aslın maliki ve zilyedinden, koruma şartlarını yerine getirmek kaydıyla, 4
üncü maddenin 1 inci ve 2 nci bentlerinde sayılan güzel sanat eserlerinin ve 2 nci
maddenin 1 inci bendinde ve 3 üncü maddede sayılıp da yazarlarla bestecilerin el yazısıyla
yazılmış eserlerinin asıllarından geçici bir süre için yararlanmayı talep etme
hakkına sahiptir. Eser sahibinin bu hakkı, bu eserlerin ticaretini yapanlar tarafından
eseri satın alan veyaelde eden kişilere müzayede ve satış kataloğu veya ilgili
belgeler ile açıklanır.
(Değişik: 7/6/1995 - 4110/7 md.) Aslın maliki, eser sahibi ile yapmış
olduğu sözleşme şartlarına göre eser üzerinde tasarruf edebilir. Ancak eseri
bozamaz ve yok edemez ve eser sahibinin haklarına zarar veremez.
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
(Ek: 7/6/1995 - 4110/7 md.) Eserin tek ve özgün olması durumunda eser sahibi,
kendisine ait tüm dönemleri kapsayan çalışma ve sergilerde kullanmak
amacıyla, koruma şartlarını yerine getirerek iade edilmek üzere eseri isteyebilir.
III. Hakların kullanılması: (1)
a) Genel olarak:
Madde 18 - (Değişik: 21/2/2001 - 4630/11 md.)
Mali hakları kullanma yetkisi münhasıran eser sahibine aittir.
Aralarındaki özel sözleşmeden veya işin mahiyetinden aksi anlaşılmadıkça; memur,
hizmetli ve işçilerin işlerini görürken meydana getirdikleri eserler üzerindeki haklar
bunları çalıştıran veya tayin edenlerce kullanılır. Tüzel kişilerin uzuvları hakkında da bu
kural uygulanır.
Bir eserin yapımcısı veya yayımcısı, ancak eserin sahibi ile yapacağı sözleşmeye
göre mali hakları kullanabilir.
b) Hakları kullanabilecek kimseler:
Madde 19 - Eser sahibi 14 ve 15 inci maddelerin birinci fıkralariyle kendisine
tanınan salahiyetlerin kullanılış tarzlarını tesbit etmemişse yahut bu
hususu her hangi bir kimseye bırakmamışsa bu salahiyetlerin ölümünden sonra
kullanılması, vasiyeti tenfiz memuruna; bu tayin edilmemişse sırasiyle sağ
kalan eşi ile çocuklarına ve mansup mirasçılarına, ana - babasına, kardeşlerine
aittir.
(Değişik: 21/2/2001 - 4630/12 md.) Eser sahibinin ölümünden sonra yukarıdaki
fıkrada sayılan kimseler eser sahibine 14, 15 ve 16 ncı maddelerin üçüncü fıkralarında
tanınan hakları eser sahibinin ölümünden itibaren yetmiş yıl kendi namlarına
kullanabilirler.
Eser sahibi veya birinci ve ikinci fıkralara göre salahiyetli olanlar,
salahiyetlerini kullanmazlarsa; eser sahibinden veya halefinden mali bir hak
iktisap eden kimse meşru bir menfaati bulunduğunu ispat şartiyle, eser sahibine
14, 15 ve 16 ncı maddelerin üçüncü fıkralarında tanınan hakları kendi namına
kullanabilir.
Salahiyetli kimseler birden fazla olup müdahale hususunda birleşemezlerse;
mahkeme, eser sahibinin muhtemel arzusuna en uygun bir şekilde basit yargılama
usulü ile ihtilafı halleder.
(Değişik: 1/11/1983 - 2936/2 md.) 18 inci madde ile yukarıdaki fıkralarda
sayılan salahiyetli kimselerden hiçbiri bulunmaz veya bulunup da salahiyetlerini
kullanmazlarsa yahut ikinci fıkrada belirlenen süreler bitmişse, eser memleketin
kültürü bakımından önemli görüldüğü takdirde, Kültür ve Turizm Bakanlığı 14, 15,
16 ncı maddelerin üçüncü fıkralarında eser sahibine tanınan hakları kendi namına
kullanabilir.
-----------------------------
(1) Bu madde başlığı "5.Hakların kullanılması" iken 21/2/2001 tarihli ve 4630
sayılı Kanunla metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
IV - Mali haklar: (1)
1. Genel olarak:
Madde 20 - (Değişik: 1/11/1983 - 2936/3 md.)
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
Henüz alenileşmemiş bir eserden her ne şekil ve tarzda olursa olsun
faydalanma hakkı münhasıran eser sahibine aittir. Alenileşmiş bir eserden
eser sahibine münhasiran tanınan faydalanma hakkı, bu Kanunda mali hak olarak
gösterilenlerden ibarettir. Mali haklar birbirine bağlı değildir. Bunlardan
birinin tasarrufu ve kullanılması diğerine tesir etmez.
Eser sahibinin meslek birliğine üye olması halinde, yazılı yetki belgesinde
belirttiği eseri ve ona ilişkin mali haklarının takibi, teklif ücretlerinin
tahsili, bu ücretlerin ve eserin dağıtımı meslek birliği tarafından yapılır.
Yetki belgesiyle ilgili esas ve usuller Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından
hazırlanacak yönetmelikle belirlenir.
Bir işlenmenin sahibi, kendisine bu sıfatla tanınan mali hakları, işleme
hususunun serbest olduğu haller dışında, asıl eser sahibinin müsaade ettiği nispette
kullanabilir.
2. Çeşitleri:
a) İşleme hakkı:
Madde 21 - Bir eserden, onu işlemek suretiyle faydalanma hakkı munhasıran
eser sahibine aittir.
b) Çoğaltma hakkı:
Madde 22 - (Değişik: 7/6/1995 - 4110/8 md.)
(Değişik: 21/2/2001- 4630/13 md.) Bir eserin aslını veya kopyalarını, herhangi bir şekil
veya yöntemle, tamamen veya kısmen, doğrudan veya dolaylı, geçici veya sürekli
olarak çoğaltma hakkı münhasıran eser sahibine aittir.
Eserlerin aslından ikinci bir kopyasının çıkarılması ya da eserin işaret,
ses ve görüntü nakil ve tekrarına yarayan, bilinen ya da ileride geliştirilecek
olan her türlü araca kayıt edilmesi, her türlü ses ve müzik kayıtları ile
mimarlık eserlerine ait plan, proje ve krokilerin uygulanması da çoğaltma
sayılır. Aynı kural, kabartma ve delikli kalıplar hakkında da geçerlidir.
Çoğaltma hakkı, bilgisayar programının geçici çoğaltılmasını gerektirdiği
ölçüde, programın yüklenmesi, görüntülenmesi, çalıştırılması, iletilmesi
ve depolanması fiillerini de kapsar.
c) Yayma hakkı:
Madde 23 - (Değişik: 21/2/2001- 4630/14 md.)
Bir eserin aslını veya çoğaltılmış nüshalarını, kiralamak, ödünç vermek, satışa
çıkarmak veya diğer yollarla dağıtmak hakkı münhasıran eser sahibine aittir.
Eser sahibinin izniyle yurt dışında çoğaltılmış nüshaların yurt içine getirilmesi ve
bunlardan yayma yoluyla faydalanma hakkı münhasıran eser sahibine aittir. Yurt
dışında çoğaltılmış nüshalar her ne surette olursa olsun eser sahibinin ve/veya eser
sahibinin iznini haiz yayma hakkı sahibinin izni olmaksızın ithal edilemez. Kiralama ve
kamuya ödünç verme yetkisi eser sahibinde kalmak kaydıyla, belirli nüshaların hak
sahibinin yayma hakkını kullanması sonucu mülkiyeti devredilerek ülke sınırları içinde
ilk satışı veya dağıtımı yapıldıktan sonra bunların yeniden satışı eser sahibine tanınan
yayma hakkını ihlal etmez.
Bir eserin veya çoğaltılmış nüshalarının kiralanması veya ödünç verilmesi şeklinde
yayımı, eser sahibinin çoğaltma hakkına zarar verecek şekilde, eserin yaygın
kopyalanmasına yol açamaz. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kültür
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.
ç) Temsil hakkı:
Madde 24 - Bir eserden, (...) (2) doğrudan doğruya yahut işaret, ses veya resim
nakline yarıyan aletlerle umumi mahallerde okumak, çalmak, oynamak ve göstermek
gibi temsil suretiyle faydalanma hakkı munhasıran eser sahibine aittir.
-------------------------
(1)Üst başlık numarası (III) iken, 21/2/2001 tarih ve 4630 sayılı Kanunun 11.maddesi
ile IV olarak teselsül ettirilmiştir.
(2)Bu fıkradaki "onun asıl veya işlenmelerini" şeklindeki ibare 21/2/2001 tarihli
ve 4630 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılmış ve metinden çıkarılmıştır.
Temsilin umuma arzedilmek üzere vukubulduğu mahalden başka bir yere her
hangi bir teknik vasıta ile nakli de eser sahibine aittir.
(Ek: 1/11/1983-2936/4 md.) Temsil hakkı; eser sahibinin veya meslek birliğine
üye olması halinde, yetki belgesinde belirttiği yetkiler çerçevesinde meslek
birliğinin yazılı izni olmadan, diğer gerçek ve tüzelkişilerce kullanılamaz.
Ancak, 33 üncü ve 43 üncü maddelerdeki hükümler saklıdır.
d) İşaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim hakkı(1)
Madde 25 - (Değişik: 21/2/2001 - 4630/15 md.)
Bir eserin aslını veya çoğaltılmış nüshalarını, radyo-televizyon, uydu ve kablo gibi telli
veya telsiz yayın yapan kuruluşlar vasıtasıyla veya dijital iletim de dahil olmak üzere
işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla yayınlanması ve yayınlanan
eserlerin bu kuruluşların yayınlarından alınarak başka yayın kuruluşları tarafından
yeniden yayınlanması suretiyle umuma iletilmesi hakkı münhasıran eser sahibine aittir.
Eser sahibi, eserinin aslı ya da çoğaltılmış nüshalarının telli veya telsiz araçlarla
satışı veya diğer biçimlerde umuma dağıtılmasına veya sunulmasına ve gerçek
kişilerin seçtikleri yer ve zamanda eserine erişimini sağlamak suretiyle umuma iletimine
izin vermek veya yasaklamak hakkına da sahiptir.
Bu madde ile düzenlenen umuma iletim yoluyla eserlerin dağıtım ve sunumu eser
sahibinin yayma hakkını ihlal etmez.
3. Süreler:
a) Genel olarak:
Madde 26 - Eser sahibine tanınan mali haklar zamanla mukayyettir. 46 ve
47 nci maddelerdeki haller dışında koruma süresinin bitiminden sonra herkes,
eser sahibine tanınan mali haklardan faydalanabilir.
Bir eserin aslı veya işlenmeleri için tanınan koruma süreleri birbirine
tabi değildir.
Bu hüküm 9 uncu maddenin birinci fıkrasındaki eserler hakkında da uygulanır.
Koruma süresi, eserin alenileşmesinden önce cereyana başlamaz.
Forma veya fasikül halinde yayımlanan eserlerde son forma veya fasikülün
yayımlandığı tarih, eserin aleniyeti tarihi sayılır. Fasıla ile yayımlanan
mütaaddit ciltlerden müteşkkil eserlerin her bir cildi ile bülten, risale, mevkute
ve yıllıklar gibi eserlerde aleniyet tarihi bunlardan her birinin yayımlanma
tarihidir.
Aleniyet tarihinden başlıyan süreler eserin ilk defa alenileştiği veya dördüncü
fıkraya göre alenileşmiş sayıldığı yıldan sonraki senenin ilk gününden
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
itibaren hesap olunur.
Eser sahibinin ölümünden itibaren başlıyan sürelerin hesabında, eser sahibinin
öldüğü seneyi takip eden yılın ilk günü başlangıç tarihi sayılır. 10 uncu
maddenin birinci fıkrasında zikredilen hallerde süre, eser sahiplerinden son sağ
kalanının ölüm tarihinden sonra başlar.
b) Sürelerin devamı:
Madde 27 - (Değişik: 7/6/1995 - 4110/10 md.)
Koruma süresi eser sahibinin yaşadığı müddetçe ve ölümünden itibaren 70 yıl
devam eder. (Ek cümle: 21/2/2001 - 4630/16 md.) Bu süre, eser sahibinin birden fazla
olması durumunda, hayatta kalan son eser sahibinin ölümünden itibaren yetmiş yıl
geçmekle son bulur.
Sahibinin ölümünden sonra alenileşen eserlerde koruma süresi ölüm tarihinden
sonra 70 yıldır.
12 nci maddenin birinci fıkrasındaki hallerde koruma süresi, eserin aleniyet tarihinden
sonra 70 yıldır; meğer ki eser sahibi bu sürenin bitmesinden önce adını açıklamış
bulunsun,
İlk eser sahibi tüzelkişi ise, koruma süresi aleniyet tarihinden itibaren 70 yıldır.
Madde 28 - (Mülga: 21/2/2001 - 4630/36 md.)
Madde 29 - (Mülga: 21/2/2001 - 4630/36
------------------------------
(1)Bu madde başlığı "Radyo ile yayın hakkı" iken 21/2/2001 tarihli ve 4630 sayılı
Kanunla metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
B) Tahditler:
I - Amme intizamı mülahazasiyle:
Madde 30 - Eser sahibine tanınan haklar, eserin ispatı maksadiyle mahkeme ve
diğer resmi makamlar huzurunda ve alelıtlak zabıta ve ceza işlerinde bir muameleye
konu teşkil etmek üzere kullanılmasına mani değildir. Fotoğraflar, umumi
emniyet mülahazasiyle veya adli maksatlar için sahibinin rızası alınmaksızın,
resmi makamlar veya bunların emriyle başkaları tarafından her şekilde çoğaltılabilir
ve yayılabilir.
Eserin her hangi bir suretle ticaret mevkiine konmasını, temsilini veya diğer
şekillerde kullanılmasını meneden yahut müsaade veya kontrole bağlı tutan
kamu hukuku hükümleri mahfuzdur.
II - Genel menfaat mülahazasiyle:
1. Mevzuat ve içtihatlar
Madde 31 - Resmen yayımlanan veya ilan olunan kanun, tüzük, yönetmelik,
tebliğ, genelge ve kazai kararların çoğaltılması, yayılması, işlenmesi veya her
hangi bir suretle bunlardan faydalanma serbesttir.
2. Nutuklar:
Madde 32 - Büyük Millet Meclisinde ve diğer resmi meclis ve kongrelerde,
mahkemelerde, umumi toplantılarda söylenen söz ve nutukların, haber ve malümat
verme maksadiyle çoğaltılması, umumi mahallerde okunması veya radyo vasıtasiyle
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
ve başka suretle yayımı serbesttir.
Hadisenin mahiyeti ve vaziyetin icabı gerektirmediği hallerde söz ve nutuk
sahiplerinin adı zikredilmiyebilir.
Bu söz ve nutukları birinci fıkrada zikredilenden başka bir maksatla çoğaltmak
veya diğer bir suretle yaymak eser sahibine aittir.
3. Temsil serbestisi:
Madde 33 - (Değişik: 21/2/2001 - 4630/17 md.)
Yayımlanmış bir eserin, tüm eğitim ve öğretim kurumlarında, yüzyüze eğitim ve
öğretim maksadıyla doğrudan veya dolaylı kâr amacı gütmeksizin temsili, eser
sahibinin ve eserin adının mutat şekilde açıklanması şartıyla serbesttir.
4. Eğitim ve öğretim için seçme ve toplama eserler:
Madde 34 - (Değişik birinci fıkra: 7/6/1995 - 4110/13 md.) Yayımlanmış
musiki, ilim ve edebiyat eserlerinden ve alenileşmiş güzel sanat eserlerinden,
maksadın haklı göstereceği bir nispet dahilinde iktisablar yapılmak suretiyle,
hal ve vaziyetinden eğitim ve öğretim gayesine tahsis edildiği anlaşılan seçme
ve toplama eserler vücuda getirilmesi serbesttir. 2 nci maddenin üçüncü bendinde
ve 4 üncü maddenin birinci fıkrasının birinci ve beşinci bentlerinde gösterilen
neviden eserler, ancak seçme ve toplama eserin münderecatını aydınlatmak üzere
iktibas edilebilir. Ancak bu serbestlik,hak sahibinin meşru menfaatlerine haklı
bir sebep olmadan zarar verir veya eserden normal yararlanma ile çelişir şekilde
kullanılamaz.
Münhasıran okullara mahsus olarak hazırlanan ve Milli Eğitim Bakanlığı
tarafından onanan (okul-radyo) yayımları için de birinci fıkra hükümleri
uygulanır.
(Ek: 21/2/2001 - 4630/18 md.) Yayımlanmış musikî, ilim ve edebiyat eserlerinden ve
alenileşmiş güzel sanat eserlerinden, iktibaslar yapılmak suretiyle eğitim ve öğretim
gayesi dışında seçme ve toplama eserler vücuda getirilmesi ancak eser sahibinin
izniyle mümkündür.
Bütün bu hallerde eser ve eser sahibinin adı mütat şekilde zikredilmek
icap eder.
5. İktibas serbestisi:
Madde 35 - Bir eserden aşağıdaki hallerde iktibas yapılması caizdir:
1. Alenileşmiş bir eserin bazı cümle ve fıkralarının müstakil bir ilim ve
edebiyat eserine alınması;
2 - Yayımlanmış bir bestenin en çok tema, motif, pasaj ve fikir nevinden
parçalarının müstakil bir musiki eserine alınması;
3. Alenileşmiş güzel sanat eserlerinin ve yayımlanmış diğer eserlerin, maksadın
haklı göstereceği bir nispet dahilinde ve münderacatını aydınlatmak maksadiyle
bir ilim eserine konulması;
4. Alenileşmiş güzel sanat eserlerinin ilmi konferans veya derslerde, konuyu
aydınlatmak için projeksiyon ve buna benzer vasıtalarla gösterilmesi.
İktibasın belli olacak şekilde yapılması lazımdır. İlim eserlerinde, iktibas
hususunda kullanılan eserin ve eser sahibinin adından başka bu kısmın alındığı
yer belirtilir.
6. Gazete münderecatı:
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
Madde 36 - Basın Kanununun 15 inci maddesi hükmü mahfuz kalmak üzere basın
veya radyo tarafından umuma yayılmış bulunan günlük havadisler ve haberler serbestçe
iktibas olunabilir.
Gazete veya dergilerde çıkan içtimai, siyasi veya iktisadi günlük meselelere
mütaallik makale ve fıkraların iktibas hakkı sarahaten mahfuz tutulmamışsa aynen
veya işlenmiş şekilde diğer gazete ve dergiler tarafından alınması ve radyo vasıtasiyle
veya diğer bir suretle yayılması serbesttir. İktibas hakkı mahfuz tutulsa
bile sözü geçen makale ve fıkraların kısaltılarak basın özetleri şeklinde
alınması, radyo vasıtasiyle veya diğer bir suretle yayılması caizdir.
Bütün bu hallerde, iktibas edilen gazete, dergi ve ajansın ve eğer bunlar da
başka bir kaynaktan alınmışlarsa o kaynağın adı, tarih ve sayısından başka makale
sahiplerinin adı, müstear adı veya alameti zikredilmek icabeder.
7. Haber (1)
Madde 37 - (Değişik: 21/2/2001 - 4630/19 md.)
Haber mahiyetinde olmak ve bilgilendirme kapsamını aşmamak kaydıyla, günlük
hadiselere bağlı olarak fikir ve sanat eserlerinden bazı parçaların işaret, ses ve/veya
görüntü nakline yarayan vasıtalara alınması mümkündür. Bu şekilde alınmış parçaların
çoğaltılması, yayılması, temsil edilmesi veya radyo ve televizyon gibi araçlarla
yayınlanması serbesttir. Bu serbestlik, hak sahibinin hukukî menfaatlerine zarar verecek
şekilde veya eserden normal yararlanmaya aykırı biçimde kullanılamaz.
III - Hususi menfaat mülahazasiyle:
1. Şahsan kullanma:
Madde 38 - (Değişik: 7/6/1995 - 4110/14 md.)
Bütün fikir ve sanat eserlerinin, (...) (2) kar amacı güdülmeksizin şahsen kullanmaya
mahsus çoğaltılması mümkündür. Ancak, bu çoğaltma hak sahibinin meşru
menfaatlerine haklı bir sebep olmadan zarar veremez ya da eserden normal
yararlanmaya aykırı olamaz.
----------------------------
(1)Bu madde başlığı "Roportaj" iken 21/2/2001 tarihli ve 4630 sayılı Kanunla metne
işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
(2)Bu fıkrada yeralan; "yayımlanma veya" ibaresi 21/2/2001 tarihli ve 4630 sayılı
Kanunla metinden çıkarılmıştır.
(Mülga: 21/2/2001 - 4630/36 md.)
Sözleşmede belirleyici hükümlerinin yokluğu durumunda, hata düzeltme de
dahil, bilgisayar programının düşünüldüğü amaca uygun kullanımı için gerekli
olduğu durumda, bilgisayar programının onu hukuki yollardan edinen kişi tarafından
çoğaltılması ve işlenmesi serbesttir.
Bilgisayar programını yasal yollardan edinen kişinin programı yüklemesi,
çalıştırması ve hataları düzeltmesi sözleşme ile önlenemez. Bilgisayar programının
kullanımı için gerekli olduğu sürece, bilgisayar programını kullanma
hakkına sahip kişinin bir adet yedekleme kopyası yapması sözleşme ile önlenemez.
Bilgisayar programının kullanım hakkına sahip kişinin yapmaya hak kazandığı
bilgisayar programının yüklenmesi, görüntülenmesi, çalıştırılması, iletilmesi
veya depolanması fiillerini ifa ettiği sırada, bilgisayar programının herhangi
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
bir ögesi altında yatan düşünce ve ilkeleri belirlemek amacı ile, programın
işleyişini gözlemlemesi, tetkik etmesi ve sınaması serbesttir.
Bağımsız yaratılmış bir bilgisayar programı ile diğer programların araişlerliğini
gerçekleştirmek üzere gerekli bilgileri elde etmek için,bilgisayar
programının çoğaltılması ve işlenmesi anlamında kod`un çoğaltılmasının ve
kod formunun çevirisinin de zorunlu olduğu durumlarda, bu fiillerin ifası
aşağıdaki şartların karşılanması halinde serbesttir:
1. Bu fiillerin, ruhsat sahibi veya bir bilgisayar programının kopyasını
kullanma hakkı sahibi diğer bir kişi tarafından veya onların adına bunu yapmaya
yetkili kişi tarafından ifa edilmesi,
2. Araişlerliği gerçekleştirmek için gerekli bilginin, (1) numaralı bentte
belirtilen kişilerin kullanımlarına sunulmaması,
3. Bu fiillerin, araişlerliği gerçekleştirmek için gereken program parçaları
ile sınırlı olması.
Yukarıdaki fıkra hükümleri, onun uygulanması ile elde edilen bilgilerin;
1. Bağımsız yaratılmış bilgisayar programının araişlerliğini gerçekleştirmenin
dışında diğer amaçlar için kullanılmasına,
2. Bağımsız yaratılmış bilgisayar programının araişlerliği için gerekli olduğu
durumlar dışında başkalarına verilmesine,
3. İfade ediliş bakımından esastan benzer bir bilgisayar programının geliştirilmesi,
üretilmesi veya pazarlanması veya fikri hakları ihlal eden herhangi
diğer bir fiil için kullanılmasına,
İzin vermez.
Altıncı ve Yedinci fıkra hükümleri, programdan normal yararlanma ile çelişir
veya hak sahibinin meşru yararlarına makul olmayan müdahale eder şekilde
kullanılmasına izin verecek tarzda yorumlanamaz.
2. Bestekarlara tanınan haklar:
Madde 39 - (Mülga: 21/2/2001 - 4630/36 md.)
3. Kopye ve teşhir:
Madde 40 - Umumi yollar, caddeler ve meydanlara, temelli kalmak üzere konulan
güzel sanat eserlerini; resim, grafik, fotoğraf ve saire ile çoğaltma, yayma,
umumi mahallerde projeksiyonla gösterme, radyo ve benzeri vasıtalarla yayımlama
caizdir. Bu salahiyet mimarlık eserlerinde yalnız dış şekle munhasırdır.
Üzerlerine, sahibi tarafından sarahaten menedici bir kayıt konulmuş olmadıkça
güzel sanat eserleri, malikleri veya bunların muvafakatiyle başkaları tara-
Açık artırma ile satılacak eserler umuma teşhir olunabilir. Umumi mahallerde
teşhir edilen veya açık artırmaya konulan bir eseri sergi veya artırmayı tertip
eden kimseler tarafından bu maksatlarla çıkarılacak kataloğ, kılavuz veya bunlara
benzer matbualar vasıtasiyle çoğaltma ve yayma caizdir.
Bu hallerde, aksine yerleşmiş adet yoksa, eser sahibinin adının zikrinden
vazgeçilebilir.
4. İşaret, ses ve/veya görüntü taşıyıcılarının umuma açık yerlerde kullanılması (1)
Madde 41 - (Değişik: 21/2/2001 - 4630/20 md.)
Fikir ve sanat eserlerinin kaydedildiği işaret, ses ve/veya görüntü taşıyıcılarının, girişi
ücretli veya ücretsiz ve ticarî amaç güden umuma açık yerlerde kullanılmak üzere
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
bandrollenmesi zorunludur.
Bandroller, kullanıcı ile eser sahipleri veya ilgili eser sahipleri meslek birliği arasında
temsil izni veren sözleşme yapıldıktan ve bandrol bedeli ödendikten sonra Kültür
Bakanlığı veya ilgili meslek birliklerince verilir.
İşaret, ses ve/veya görüntü taşıyıcılarının, umumî mahallerde kullanıma ilişkin
bandrolleri taşımaması, malî haklara tecavüz durumunu oluşturur.
IV - Hükümete tanınan yetkiler:
1. Meslek birliklerinin kurulması:
Madde 42 - (Değişik: 21/2/2001 - 4630/20 md.)
(Değişik birinci fıkra: 21/2/2001 - 4630/21 md.) Eser sahipleri ve eser sahiplerinin
hakları ile bağlantılı hak sahipleri, üyelerinin ortak çıkarlarını korumak ve bu Kanun ile
tanınmış hakların idaresini ve takibini, alınacak ücretlerin tahsilini ve hak sahiplerine
dağıtımını sağlamak üzere, Kültür Bakanlığınca hazırlanan ve Bakanlar Kurulunca
onaylanan tüzük ve tip statülere uygun olarak tespit edilecek alanlarda birden fazla
meslek birliği kurabilirler. Eser sahipleri veya icracı sanatçılar bakımından zorunlu
organlarının asıl üye sayısının dört katı kadar gerçek kişiler; yapımcılar veya
radyo-televizyon kuruluşları bakımından bu organların asıl üye sayısının iki katı kadar
üye olma niteliklerini taşıyan gerçek veya tüzel kişiler meslek birliği olarak faaliyet
gösterebilmek için izin almak üzere Bakanlığa başvurmak zorundadırlar. Meslek
birlikleri bu izni aldıktan sonra kuruldukları alanda faaliyet gösterirler.
Değişik: (21/2/2001 - 4630/21 md.) Aynı alanda, başka bir meslek birliğinin
kurulabilmesi için, yukarıda zikredilen kurucu üye sayılarından az olmamak kaydıyla o
alanda kurulmuş en fazla üyesi olan meslek birliğinin üye tam sayısının 1/3`ü kadar üye
olma niteliklerini taşıyan gerçek veya tüzel kişiler faaliyet izni almak üzere Bakanlığa
başvururlar. Bakanlığın bu başvuruyu uygun bularak izin vermesi halinde faaliyet
gösterirler. Her birlik ihtiyaçlar doğrultusunda şubeler açarak çalışabilir. Aynı alanda
kurulmuş en az iki meslek birliği, Bakanlıkça hazırlanan tüzük ve tip statülerin belirlediği
usul ve esaslar çerçevesinde federasyon kurabilir. Aynı alanda birden fazla
federasyon kurulamaz.
Meslek birlikleri ve federasyon özel hukuka tabi tüzelkişilerdir. Üyeleri
sermaye koymak, kar ve zarara, hukuki mesuliyete iştirak etmekle yükümlü tutulamazlar.
Meslek birliklerinin ve federasyonun tip statülerinde genel kurul, yönetim
kurulu, denetleme kurulu, teknik - bilim kurulu ve haysiyet kurulu mecburi organ
olarak düzenlenir. Bu birliklerin ve federasyonun kurulması, kontrolü; denetlenmesi
ile ilk genel kurullarını toplayabilmeleri için gerekli en az üye sayısı,
diğer ihtiyari organları, kurullarının teşekkül tarzı, üye sayısı ve görevleri
üyeliğe girme, çıkma ve çıkarılma şartları, şubelerini kurabilecekleri bölgelerin
tespiti, yurt içi ve yurt dışındaki kamu kurum ve kuruluşları, gerçek ve
özel hukuk tüzelkişileri ile olan ilişkileri, bu ilişkilerdeki hak ve yetkileri,
üyeleriyle olan mali ilişkileri, elde edilen telif ücreti ve tazminatların dağıtımı
ve diğer usul ve esaslara ilişkin hususlar; ilgili kuruluşların görüşleri
alındıktan sonra Kültür ve Turizm Bakanlığınca hazırlanacak tüzükle belirlenir.
4/10/1983 tarihli ve 2908 sayılı Dernekler Kanununun 21 inci maddesinin ikinci fıkrası,
30, 37, 40, 42, 43, 44, 45, 48, 65, 66, 67, 68, 69, 70 ve 90 ıncı maddeleri, bu
------------------------
(1)Bu madde başlığı; 4.Plak, video kasetleri ve ses kasetlerinin umumi mahallerde
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
kullanılması" şeklinde iken 21/2/2001 tarihli ve 4630 sayılı Kanunla metne işlendiği
şekilde değiştirilmiştir.
maddeye göre kurulacak meslek birlikleri ve federasyon
için de ceza hükümleriyle birlikte uygulanır.
(Değişik: 21/2/2001 - 4630/21 md.) Eser sahipleri ile bağlantılı hak sahiplerinin bu
Kanunla tanınmış hakları, ülke içinde bu maddeye göre kurulan meslek birlikleri dışında;
başka birlik, dernek ve benzeri kuruluşlar tarafından takip edilemez. Bu maddede
geçen üyelik, kurucu üye sayısı ve üye tam sayısı gibi hususlar bu Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihten önce kurulmuş olan meslek birlikleri için de aranır. Bütün meslek birlikleri
Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren altı ay içerisinde bu maddede getirilen
esaslara uygun hale gelmek mecburiyetindedirler. Bu süre içinde bu şartı yerine
getirmeyen meslek birlikleri altı ay sonunda kendiliğinden dağılmış sayılır.
2. Radyo-televizyon gibi araçlarla yayınlanan ve/veya iletilen fikir ve sanat eserlerine
ilişkin ödemeler (1)
Madde 43 - (Değişik: 21/2/2001 - 4630/22 md.) Radyo ve televizyon kuruluşları,
yayınlarında yararlanacakları sahneye konmuş eserlerle ilgili olarak, eser
sahiplerinden önceden izin almak zorundadır.
Radyo-televizyon kuruluşları ile uydu ve kablolu yayın kuruluşları ve mevcut veya
ileride bulunacak teknik imkânlardan yararlanarak yayın ve/veya iletim yapan
kuruluşlar yayınlarında kullandıkları sahne eserleri dışında kalan fikir ve sanat eserleri
için, eser sahipleri ve/veya eser sahipleri ile bağlantılı hak sahipleri veya üye oldukları
meslek birlikleri ile 52 nci maddeye uygun toplu bir sözleşme yaparak izin almak ve bu
kullanımlara ilişkin ödemeleri eser ve/veya bağlantılı hak sahiplerine veya üye
oldukları meslek birliğine yapmak zorundadır.
Eserlerin kullanımına ilişkin usul ve esaslar, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu ile ilgili
meslek birliklerinin görüşü alınmak suretiyle Kültür Bakanlığınca hazırlanacak bir
yönetmelikle düzenlenir.
3. Fikir ve sanat eserlerinin işaretlenmesi:
Madde 44 - (Değişik: 7/6/1995 - 4110/18 md.)
Mali hak sahipleri ile fikir ve sanat eserlerinin işaret, ses ve resimle
tekrarına yarayan aletleri imal edenler ve basanlar; bu Kanunun öngördüğü
şekilde çoğaltarak satışa çıkarılacak, dağıtılacak veya başka türlü ticaret
mevkiine konacak bir eserin bütün nüshalarında işaret ve seri numarası bulundurmakla
müştereken yükümlüdürler.
(Değişik: 21/2/2001 - 4630/23 md.) Her türlü boş video kaseti, ses kaseti, bilgisayar
disketi, CD, DVD gibi taşıyıcı materyaller ile, fikir ve sanat eserlerinin çoğaltılmasına
yarayan her türlü teknik cihazı ticarî amaçlı imal veya ithal eden gerçek ve tüzel kişiler,
imalat veya ithalat bedeli üzerinden yüzde üçü geçmemek üzere Bakanlar Kurulu
kararıyla belirlenecek orandaki miktarı keserek, ay içinde topladıkları meblağı, sonraki
ayın en geç yarısına kadar Kültür Bakanlığı adına bir ulusal bankada açılacak özel
hesaba yatırmakla yükümlüdürler.(2)
(Değişik: 21/2/2001 - 4630/23 md.) Bakanlık bu hesapta toplanan miktarı fikrî mülkiyet
sisteminin güçlendirilmesi ile yurt içindeki ve yurt dışındaki kültür mirasının korunmasına
ve devam ettirilmesine yönelik faaliyetlerde kullanır. Bu miktarın dağıtım ve kullanımına
ilişkin usul ve esaslar Kültür Bakanlığı tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.
Fikir ve sanat eserleri nüshalarının şahsi veya umumi mahallerde temsil
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
edilmek amacıyla kullanımlarına göre üzerlerine konacak işaret ve seri numaralarına,
bunu taşımayan nüshaların toplattırılmasına, çoğaltılan ve dağıtılan
nüsha sayısının kime bildirileceğine ve diğer hususlara ilişkin
usul ve esaslar Kültür Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle tespit edilir.
4. Güzel sanat eserlerinin satış bedellerinden pay verilmesi:
Madde 45 - 4 üncü maddenin 1 inci ve 2 nci bendinde sayılan güzel sanat
eserlerinin asıllariyle 2 nci maddenin 1 inci bendinde ve 3 üncü maddede sayılıpta
yazarlarla bestecilerin el yazısiyle yazılmış eserlerinin asıllarından
biri eser sahibi veya mirasçıları tarafından bir defa satıldıktan sonra eser,
koruma süresi içinde bir sergide veya açık artırmada yahut bu gibi eşyayı satan
bir mağazada satış konusu olarak elden ele geçtikçe bu satış bedeli ile bir
önceki satış bedeli arasında açık bir nispetsizlik bulunması halinde satıcıya
her defasında, bedel farkından münasip bir payı eser sahibine, bu ölmüşse miras
hükümlerine göre üçüncü dereceye kadar (Bu derece hariç) kanuni mirasçılarına
ve eşine, bunlar da yoksa mesleki birliğe vermek borcu bir kararname ile yükletilebilir.
---------------
(1)Bu madde başlığı; "Radyo-Televizyon Yayınlarında Telif Hakkı" iken 21/2/2001
tarihli ve 4630 sayılı Kanunla metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
(2) Bu fıkra hükmünün 2001 bütçe yılında VCD ve DVD gibi taşıyıcı materyalleri
ve eserleri çoğaltmaya yarayan her türlü teknik cihazı imal ve ticari amaçla
ithal eden kişiler hakkında uygulanacağı 20/12/2000 tarih ve 4611 sayılı
"2001 Mali Yılı Bütçe Kanunu"nun 68/e maddesi ile hüküm altına alınmıştır.
.
Kararnamede:
1. Bedel farkının yüzde onunu geçmemek şartiyle farkın nispetine göre tesbit
edilecek bir pay tarifesi;
2. Bedeli kararnamede tesbit edilecek miktarı aşmıyan satışların pay vermek
borcundan muaf tutulacağı;
3. Eser nevileri itibariyle mesleki birliğin hangi kolunun ilgili sayılabileceği;
gösterilir.
Satışın vukubulduğu müessese sahibi satıcı ile birlikte müteselsilen mesuldür.
Cebri satış hallerinde pay ancak diğer alacaklar tamamen ödendikten sonra ödenir.
Pay verme borcunun zamanaşımı, bu borcun doğumunu intaç eden satıştan itibaren
beş yıldır.
5. Devletin faydalanma salahiyeti:
Madde 46 - (Değişik: 1/11/1983 - 2936/10 md.)
Çoğaltma ve yayımı eser sahibi tarafından açıkça men edilmemiş olan ve
umumi kütüphane, müze ve benzeri müesseselerde saklı bulunan henüz yayımlanmamış
veya alenileşmemiş eserler, mali haklarla ilgili koruma süresi dolmuş olmak
şartıyla, bulunduğu kamu kurum ve kuruluşuna ait olur. Bunlardan kamu kurum ve
kuruluşları ile bilimsel vesair amaçla yararlanmak isteyen kişi ve kuruluşların
izin alacakları merci ve bunlardan alınacak ücretlerle bu ücretlerin hangi kültürel
gayelerde sarfedileceği ve diğer hususlar, ilgili kuruluşların görüşü
alındıktan sonra Kültür ve Turizm Bakanlığınca hazırlanacak tüzükle belirlenir.
6. Kamuya maletme:
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
Madde 47 - Bir kararname ile memleket kültürü için önemi haiz görülen bir
eser üzerindeki mali haklardan faydalanma salahiyeti, hak sahiplerine münasip
bir bedel ödenmesi suretiyle koruma süresinin bitiminden önce kamuya maledilebilir.
(Değişik: 21/2/2001 - 4630/24 md.) Bu hususta karar verilebilmesi için eserin
Türkiye`de veya Türkiye dışında Türk vatandaşları tarafından vücuda getirilmiş olması
ve aynı zamanda yayımlanmış eser nüshalarının iki yıldan beri tükenmiş bulunması ve
hak sahibinin uygun bir süre içinde eserin yeni baskısını yapmayacağının tespit
edilmesi gerekir.
Bu kararnamede:
1. Eser ve sahibinin adı;
2. Müktesep hakları ihlal edilen kimselere ödenecek bedel;
3. Mali hakları kullanacak makam veya müessese;
4. Verilen bedelin itfasından sonra elde edilecek safi karın hangi kültürel
gayelere tahsis edileceği;
yazılır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Sözleşme ve Tasarruflar
A) Hayatta vaki tasarruflar:
I - Asli iktisap:
Madde 48 - Eser sahibi veya mirasçıları kendilerine kanunen tanınan mali
hakları süre, yer ve muhteva itibariyle mahdut veya gayrimahdut, karşılıklı veya
karşılıksız olarak başkalarına devredebilirler.
Mali hakları sadece kullanma salahiyeti de diğer bir kimseye bırakılabilir.
(Ruhsat).
Yukardaki fıkralarda sayılan tasarruf muameleleri henüz vücuda getirilmemiş
veya tamamlanacak olan bir esere taallük etmekte ise batıldır.
II - Devren iktisap:
Madde 49 - Eser sahibi veya mirasçılarından mali bir hak veya böyle bir
hakkı kullanma ruhsatını iktisap etmiş olan bir kimse, ancak bunların yazılı
muvafakatiyle bu hakkı veya kullanma ruhsatını diğer birine devredebilir.
İşleme hakkının devrinde, devren iktisap eden kimse hakkında da eser sahibi
veya mirasçılarının aynı suretle muvafakatı şarttır.
III - Sözleşmeler:
1. Vücuda getirilecek eserler:
Madde 50 - 48 ve 49 uncu maddelerde sayılan tasarruf muamelelerine dair
taahhütler, eser henüz vücuda getirilmeden önce yapılmış olsa dahi muteberdir.
Eser sahibinin ileride vücuda getireceği eserlerin bütününe veya muayyen bir
nevi`ine taallük eden bu kabil taahhütleri taraflardan her biri, ihbar tarihinden
bir yıl sonra hüküm ifade etmek üzere feshedebilir.
Eser tamamlanmadan önce, eser sahibi ölür veya tamamlama kabiliyetini zayi
eder, yahut kusuru olmaksızın eserin tamamlanması imkansız hale gelirse zikri
geçen taahhütler kendiliğinden münfesih olur. Diğer tarafın iflas etmesi veya
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
sözleşme uyarınca devraldığı mali hakları kullanmaktan aciz duruma düşmesi yahut
kusuru olmaksızın kullanmanın imkansız hale gelmesi hallerinde de aynı hüküm
caridir.
2. İlerideki faydalanma imkanları:
Madde 51 - İleride çıkarılacak mevzuatın eser sahibine tanıması muhtemel
mali hakların devrine veya bunların başkaları tarafından kullanılmasına mütaallik
sözleşmeler batıldır.
İleride çıkarılacak mevzuatla mali hakların şümulünün genişletilmesi veya
koruma süresinin uzatılmasından doğacak salahiyetlerden vazgeçmeyi yahut bunların
devrini ihtiva eden sözleşmeler hakkında aynı hüküm caridir.
IV - Şekil:
Madde 52 - Mali haklara dair sözleşme ve tasarrufların yazılı olması ve
konuları olan hakların ayrı ayrı gösterilmesi şarttır.
V - Tekeffül:
1. Hakkın mevcut olmaması:
Madde 53 - Mali bir hakkı başkasına devreden veya kullanma ruhsatını veren
kimse, iktisap edene karşı hakkın mevcudiyetini Borçlar Kanununun 169 ve 171
inci maddeleri hükmünce zamindir.
Haksız fiillerden ve sebepsiz mal iktisabından doğan talepler mahfuzdur.
2. Salahiyetin mevcut olmaması:
Madde 54 - Mali bir hakkı yahut kullanma ruhsatını devre salahiyetli olmıyan
kimseden iktisap eden, hüsnüniyet sahibi olsa bile himaye görmez.
Salahiyeti olmaksızın mali bir hakkı başkasına devreden veya kullanma ruhsatını
veren kimse; salahiyeti bulunmadığına diğer tarafın vakıf olduğunu veya
vakıf olması lazımgeldiğini ispat etmedikçe tasarrufun hükümsüz kalmasından doğan
zararı tazminle mükelleftir. Kusur halinde mahkeme; hakkaniyet gerektiriyorsa
daha geniş bir tazminata hükmedebilir.
VI - Yorum kaideleri:
1. Şümul:
Madde 55 - Aksi kararlaştırılmış olmadıkça mali bir hakkın devri veya bir
ruhsatın verilmesi eserin tercüme veya sair işlenmelerine şamil değildir.
2. Ruhsat:
Madde 56 - Ruhsat; mali hak sahibinin başkalarına da aynı ruhsatı vermesine
mani değilse (basit ruhsat), yalnız bir kimseye mahsus olduğu takdirde (tam
ruhsat) tır.
Kanun veya sözleşmeden aksi anlaşılmadıkça her ruhsat basit sayılır.
Basit ruhsatlar hakkında hasılat kirasına, tam ruhsatlar hakkında intifa
hakkına dair hükümler uygulanır.
3.Mülkiyetin intikali:
Madde 57 - Asıl veya çoğaltılmış nüshalar üzerindeki mülkiyet hakkının devri,
aksi kararlaştırılmış olmadıkça, fikri hakların devrini ihtiva etmez.
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
Bir güzel sanat eseri üzerinde çoğaltma hakkını haiz olan bir kimseden kalıp
ve sair çoğaltma aletlerinin zilyedliğini iktisap eden kimse, aksi kararlaştırılmamışsa,
çoğaltma hakkını da iktisap etmiş sayılır.
(Mülga: 21/2/2001 - 4630/36 md.)
VII - Cayma hakkı:
Madde 58 - Mali bir hak veya ruhsat iktisap eden kimse, kararlaştırılan süre
içinde ve eğer bir süre tayin edilmemişse icabı hale göre münasip bir zaman
içinde hak ve salahiyetlerden gereği gibi faydalanmaz ve bu yüzden eser sahibinin
menfaatleri esaslı surette ihlal edilirse eser sahibi sözleşmeden cayabilir.
Cayma hakkını kullanmak istiyen eser sahibi sözleşmedeki hakların kullanılması
için noter vasıtasiyle diğer tarafa münasip bir mehil vermeye mecburdur.
Hakkın kullanılması, iktisap eden kimse için imkansız olur veya tarafından
reddedilir yahut bir mehil verilmesi halinde eser sahibinin menfaatleri esaslı
surette tehlikeye düşmekte ise mehil tayinine lüzum yoktur.
Verilen mehil neticesiz geçerse veya mehil tayinine lüzum yoksa noter vasıtasiyle
yapılacak ihbar ile cayma tamam olur. Cayma ihbarının tebliğinden itibaren
4 hafta geçtikten sonra caymaya karşı itiraz davası açılamaz.
İktisap edenin mali hakkı kullanmamakta kusuru yoksa veya eser sahibinin
kusuru daha ağır ise hakkaniyet gerektiği hallerde iktisap eden, münasip bir
tazminat istiyebilir.
Cayma hakkından önceden vazgeçme caiz olmadığı gibi bu hakkın dermeyanını
iki yıldan fazla bir süre için meneden takyitler de hükümsüzdür.
VIII- Hakkın eser sahibine avdeti:
Madde 59 - Eser sahibi veya mirasçıları mali bir hakkı muayyen bir gaye
zımmında yahut muayyen bir süre için devretmişlerse gayenin ortadan kalkması
veya sürenin geçmesiyle ilgili hak, sahibine avdet eder. Bu hüküm, başkasına
devrine sözleşme ile müsaade edilmemiş olan mali bir hakkı iktisap eden kimsenin
ölümü yahut iflası halinde cari değildir; meğer ki, işin mahiyeti icabı, hakkın
kullanılması, iktisap edenin şahsına bağlı bulunsun.
Muayyen bir gaye zımmında veya muayyen bir süre için verilen ruhsatlar
birinci fıkrada sayılan hallerde son bulur.
B) Vazgeçme:
Madde 60 - Eser sahibi yahut mirasçıları, kendilerine kanunen tanınan mali
haklardan, önceden vakı tasarruflarını ihlal etmemek şartiyle, bir resmi senet
tanzimi ve bu hususun Resmi Gazete`de ilanı suretiyle vazgeçebilirler.
Vazgeçme, ilan tarihinden başlıyarak koruma süresinin bitmesi halindeki
hukuki neticeleri doğurur.
C) Haciz ve rehin:
I - Caiz olmıyan haller:
Madde 61 - İcra ve İflas Kanununun 24 ve 30 uncu maddelerinin hükümleri
mahfuz kalmak şartiyle:
1. Eser sahibinin veya mirasçılardan birinin mülkiyeti altında bulunan henüz
alenileşmemiş bir eserin müsvedde veya asılları;
2. Sinema eserleri hariç olmak üzere birinci bentte zikredilen eserler üzeETİKA
Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
rindeki mali haklar;
3. Eser sahibinin, mali haklara dair hukuki muamelelerden doğan paradan
gayrı alacakları;
Kanuni veya akdi bir rehin hakkının, cebri icranın veya hapis hakkının konusu
olamaz.
II- Caiz olan haller:
Madde 62 - Aşağıdaki hükümler dairesinde:
1. Alenileşmiş bir eserin müsveddesi veya aslı;
2. Yayımlanmış bir eserin çoğaltılmış nüshaları;
3. Eser sahibinin korunmaya layık olan manevi menfaatlerini ihlal etmemek
şartiyle alenileşmiş bir eser üzerindeki mali hakları;
4. Eser sahibinin mali haklara dair hukuki muamelelerden doğan para alacakları;
Kanuni veya akdi bir rehin hakkının, cebri icranın yahut hapis hakkının konusunu
teşkil edebilir.
Birinci fıkrada sayılan konulara dair rehin sözleşmesinin muteber olması
için yazılı şekilde yapılması lazımdır. Sözleşmede rehin olarak verilenler ayrı
ayrı gösterilmelidir.
Güzel sanat eserlerine ait kalıplar ve sair çoğaltma vasıtaları, birinci
fıkranın üçüncü bendinde yazılı mali haklar üzerinde cebri icra tatbikı için
lüzumlu görüldüğü nispette zilyed olan kimselerden geçici olarak alınabilir.
Mimarlık eserleri hariç olmak üzere güzel sanat eserlerinin asılları ve eser
sahibine yahut mirasçılarına ait musiki, ilim ve edebiyat eserlerinin müsveddeleri,
birinci fıkranın üçüncü bendinde yazılı mali haklar üzerinde cebri icra
tatbikı için lüzumlu görüldüğü nispette zilyed olan kimselerden geçici olarak
alınabilir.
Ç) Miras:
I - Genel olarak:
Madde 63 - Bu Kanunun tanıdığı mali haklar miras yolu ile intikal eder.
Mali haklar üzerinde ölüme bağlı tasarruflar yapılması caizdir.
II - Müşterek eser sahiplerinden birinin ölümü:
Madde 64 - Eseri birlikte vücuda getirenlerden biri, eserin tamamlanmasından
yahut alenileşmesinden önce ölürse hissesi, diğerleri arasında taksime
uğrar. Bunlar, ölenin mirasçılarına münasip bir bedel ödemekle mükelleftirler.
Miktar üzerinde uzlaşamazlarsa bunu mahkeme tayin eder.
Eseri birlikte vücuda getirenlerden biri eserin alenileşmesinden sonra ölürse
diğerleri, ölenin mirasçılariyle birliği devam ettirip ettirmemekte serbesttirler.
Devama karar vermeleri halinde, sağ kalan eser sahipleri mirasçılardan birliğe
karşı haklarının kullanılması hususunda bir temsilci tayinini talep edebilirler.
Devama karar verilmediği takdirde birinci fıkra hükümleri uygulanır.
III - Mirasçıların birden fazla oluşu:
Madde 65 - Eser sahibinin terekesinde bu kanunun tanıdığı mali haklar mevcut
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
olupta Medeni Kanunun 581 inci maddesi uyarınca bir temsilci tayin edilmişse,
temsilci, bu haklar üzerinde yapacağı muameleler için mirasçıların kararını
almaya mecburdur.
BEŞiNCi BÖLÜM
Hukuk ve Ceza Davaları
A) Hukuk davaları:
I - Tecavüzün ref`i davası:
1. Genel olarak:
Madde 66 - Manevi ve mali hakları tecavüze uğrıyan kimse tecavüz edene karşı
tecavüzün ref`ini dava edebilir.
Tecavüz, hizmetlerini ifa ettikleri sırada bir işletmenin temsilcisi veya
müstahdemleri tarafından yapılmışsa işletme sahibi hakkında da dava açılabilir.
Tecavüz edenin veya ikinci fıkrada yazılı kimselerin kusuru şart değildir.
Mahkeme, eser sahibinin manevi ve mali haklarını, tecavüzün şümulünu, kusurun
olup olmadığını, varsa ağırlığını ve tecavüzün ref`i halinde tecavüz edenin
düçar olması muhtemel zararları takdir ederek halin icabına göre tecavüzün ref`i
için lüzumlu göreceği tedbirlerin tatbikına karar verir.
(Ek: 7/6/1995 - 4110/19 md.) Eser sahibi, ikamet ettiği yerde de tecavüzün
ref`i ve men davası açabilir.
2. Manevi haklara tecavüz halinde:
Madde 67 - Henüz alenileşmemiş bir eser, sahibinin rızası olmaksızın veya
arzusuna aykırı olarak umuma arzedildiği takdirde tecavüzün ref`i davası, ancak
umuma arz keyfiyetinin çoğaltılmış nüshaların yayımlanması suretiyle vakı olması
halinde açılabilir. Aynı hüküm, esere, sahibinin arzusuna aykırı olarak adının
konulduğu hallerde de caridir.
Eser üzerinde sahibinin adı hiç konulmamış veya yanlış konulmuş yahut konulan
ad iltibasa meydan verecek mahiyette olupta eser sahibi 15 inci maddede
zikredilen tesbit davasından başka tecavüzün ref`ini talep etmişse, tecavüz eden
gerek aslına, gerek tedavülde bulunan çoğaltılmış nüshalar üzerine eser sahibinin
adını derç etmeye mecburdur. Masrafı tecavüz edene ait olmak üzere, hükmün
en fazla 3 gazetede ilanı talep edilebilir.
32, 33, 34, 35, 36, 39 ve 40 ıncı maddelerde sayılan hallerde yanlış veya
kifayetsiz kaynak tasrih edilmiş veyahut hiç kaynak gösterilmemişse ikinci fıkra
hükmü uygulanır.
Eser haksız olarak değiştirilmiş ise hak sahibi aşağıdaki taleplerde bulunabilir:
1. Eser sahibi, eserin değiştirilmiş şekilde çoğaltılmasının, yayım ve
temsilinin, radyo ile yayımının menedilmesini ve tecavüz edenin, tedavülde bulunan
çoğaltılmış nüshalardaki değişiklikleri düzeltmesini veya bunların eski
haline getirilmesini talep edebilir. Değişiklik, eserin, gazete, dergi veya
radyo ile yayımı sırasında yapılmışsa eser sahibi, masrafı tecavüz edene ait
olmak üzere, eseri değiştirilmiş şekilde yayımlamış olan bütün gazete, dergi
ve radyo idarelerinden değişikliğin ilan yolu ile düzeltilmesini talep edebilir;
2. (Değişik: 7/6/1995 - 4110/20 md.) Güzel sanat eserlerinde eser sahibi
asıldaki değişikliğin kendisi tarafından yapılmadığını veya eserdeki adının
kaldırılmasını yahut değiştirilmesini talep edebilir. Eski halin iadesi mümkün
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
ise değişikliğin izalesi ammenin veya malikin menfaatlerini esaslı surette
haleldar etmiyorsa eser sahibi eseri eski hale getirebilir.
3. Mali haklara tecavüz halinde:
Madde 68 - (Değişik: 7/6/1995 - 4110/21 md.)
(Değişik birinci fıkra: 21/2/2001 - 4630/25 md.) Eser, eser sahibinin izni olmadan
çevrilmiş, sözleşme dışı veya sözleşmede belirtilen sayıdan fazla basılmış, diğer
biçimde işlenmiş veya radyo-televizyon gibi araçlarla yayınlanmış veya temsil edilmiş
ise; izni alınmamış eser sahibi, sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği
bedelin veya emsal veya rayiç bedel itibarıyla uğradığı zararın en çok üç kat fazlasını
isteyebilir. Bu bedelin tespitinde öncelikle ilgili meslek birliklerinin görüşü esas alınır.
Bir eserden izinsiz çoğaltma yolu ile yarar sağlanıyorsa ve çoğaltılan
kopyaları satışa çıkarılmamışsa, eser sahibi; çoğaltılmış kopyaların, çoğaltmaya
yarayan film, kalıp ve benzeri araçların imhasını veya maliyet fiyatını aşmamak
üzere çoğaltılmış kopyaların ve çoğaltmaya yarayan film, kalıp ve benzeri
gereçlerin uygun bir bedel karşılığında kendisine verilmesini ya da sözleşme
olması durumunda isteyebileceği miktarın üç kat fazlasını talep edebilir. Bu
husus, izinsiz çoğaltma yoluna giden kişinin yasal sorumluluğunu ortadan
kaldırmaz.
Bir eserin izinsiz çoğaltılan kopyaları satışa çıkarılmışsa veya satış
haksız bir tecavüz oluşturuyorsa, eser sahibi tecavüz edenin elinde bulunan
nüshalar hakkında ikinci fıkrada yazılı şıklardan birini seçebilir.
Bedel talebinde bulunan kişi, tecavüz edene karşı onunla bir sözleşme yapmış
olması halinde haiz olabileceği bütün hak ve yetkileri ileri sürebilir.
II - Tecavüzün men`i davası:
Madde 69 - Mali veya manevi haklarında tecavüz tehlikesine maruz kalan eser
sahibi muhtemel tecavüzün önlenmesini dava edebilir. Vakı olan tecavüzün devam
veya tekrarı muhtemel görülen hallerde de aynı hüküm caridir.
66 ncı maddenin ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkralarının hükümleri burada
da uygulanır.
III - Tazminat davası:
Madde 70 - (Değişik birinci fıkra: 7/6/1995 - 4110/22 md.) Manevi hakları
haleldar edilen kişi, uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat ödenmesi
için dava açabilir. Mahkeme, bu para yerine veya bunlara ek olarak başka bir
manevi tazminat şekline de hükmedebilir.
Mali hakları haleldar edilen kimse, tecavüz edenin kusuru varsa haksız
fiillere mütaallik hükümler dairesinde tazminat talep edebilir.
Birinci ve ikinci fıkralardaki hallerde, tecavüze uğrıyan kimse tazminattan
başka temin edilen karın kendisine verilmesini de istiyebilir. Bu halde 68 inci
madde uyarınca talep edilen bedel indirilir.
B) Ceza davaları:
I - Suçlar:
1. Manevi haklara tecavüz:
Madde 71 - (Değişik: 1/11/1983-2936/11 md.)
Bu Kanunun hükümlerine aykırı olarak kasten:
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
1. Alenileşmiş olsun veya olmasın, eser sahibi veya halefinin yazılı izni
2. Sahip veya halefinin yazılı izni olmadan, bir esere veya çoğaltılmış
nüshalarına ad koyan,
3. Başkasının eserini kendi eseri veya kendisinin eserini başkasının eseri
olarak gösteren veya 15 inci maddenin ikinci fıkrası hükmüne aykırı hareket
eden,
4. 32, 33, 34, 35, 36, 37, 39 ve 40 ıncı maddelerdeki hallerde kaynak göstermeyen
veya yanlış yahut kifayetsiz veya aldatıcı kaynak gösteren,
5. (Ek: 21/2/2001 - 4630/26 md.)Eser sahibinin yazılı izni olmaksızın bir eseri değiştiren,
(Değişik: 21/2/2001 - 4630/26 md.) Kişiler hakkında dört yıldan altı yıla kadar hapis ve
elli milyar liradan yüzelli milyar liraya kadar ağır para cezasına hükmolunur.
2. Mali haklara tecavüz:
Madde 72 - (Değişik: 1/11/1983-2936/12 md.)
Hak sahibinin yazılı izni olmaksızın, bu Kanuna aykırı olarak kasten:
1. Bir eseri herhangi bir şekilde işleyen,
2. Bir eseri herhangi bir şekilde çoğaltan,
3. Bir eser veya işlenmelerinin kendi tarafından çoğaltılmış nüshalarını
satan veya satışa veyahut tedavüle arz eden,
4. (Değişik: 21/2/2001 - 4630/27 md.) Bir eseri temsil eden veya topluma açık yerlerde
gösteren, bu gösterimi düzenleyen veya dijital iletim de dahil olmak üzere her nevi
işaret, ses ve/veya görüntü iletimine yarayan araçlarla yayan veya yayımına aracılık
eden,
5. (Değişik: 21/2/2001 - 4630/27 md.) Bir eseri kiralayan veya kamuya ödünç veren,
6. (Değişik: 21/2/2001 - 4630/27 md.) Yapılan nüshaları yasal veya yasal olmayan
yollardan ülkeye sokan ve her ne şekilde olursa olsun ticaret konusu yapan ve
kullanan,
(Değişik: 21/2/2001 - 4630/27 md.) Kişiler hakkında dört yıldan altı yıla kadar hapis ve
elli milyar liradan yüzelli milyar liraya kadar ağır para cezasına hükmolunur.
3. Diğer suçlar:
Madde 73 - (Değişik: 1/11/1983-2936/13 md.)
Kasten:
1. Bu Kanun hükümlerine aykırı olarak çoğaltıldığını bildiği veya bilmesi
icabettiği bir eserin nüshalarını satışa çıkaran veya bunlardan umumi yerlerde
temsil veya radyo ile yayım maksadı ile yahut kar temini için diğer herhangi bir
suretle faydalanan;
2. Bu Kanun hükümlerine aykırı olarak satışa çıkarıldığını bildiğini veya
bilmesi icap ettiği bir eserin nüshalarını başkalarına satan veya bunlardan
umumi yerlerde temsil veya radyo ile yayım maksadıyla veya kar temini için herhangi
bir surette faydalanan;
3. Mevcut olmadığını veya üzerinde tasarruf salahiyeti bulunmadığını bildiği
veya bilmesi icabettiği mali hakkı veya ruhsatı başkasına devreden veya
veren yahut rehin eden veyahut herhangi bir tasarrufun konusunu yapan;
4. (Mülga: 21/2/2001 - 4630/36 md.)
5. (Ek: 7/6/1995 - 4110/25 md.) Bu Kanun hükümlerine aykırı olarak çoğaltıldığını
bildiği veya bilmesi icap ettiği bir eserin nüshalarını ticari amaçla
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
elinde bulunduran,
6. (Ek: 7/6/1995 - 4110/25 md.) Yegane amacı bir bilgisayar programını korumak
için uygulanan bir teknik aygıtın geçersiz kılınmasına veya izinsiz ortadan
kaldırılmasına yarayan herhangi bir teknik aracı ticari amaç için elinde
bulunduran veya dağıtan,
(Değişik: 21/2/2001 - 4630/28) Kişiler hakkında iki yıldan dört yıla kadar hapis ve on
II - Fail:
Madde 74 - 71, 72 ve 73 üncü maddelerde sayılan suçlar, hizmetlerini ifa
ettikleri sırada bir işletmenin temsilcisi veya müstahdemleri tarafından işlenmiş
ise, suçun işlenmesine mani olmıyan işletme sahibi veya müdürü yahut her
hangi bir nam ve sıfatla olursa olsun işletmeyi fiilen idare eden kimse de fail
gibi cezalandırılır. Cezayi mucip fiil işletme sahibi veya müdürü yahut işletmeyi
fiilen idare eden kimse tarafından emredilmiş ise bunlar fail gibi; temsilci
veya müstahdem ise, yardımcı gibi cezalandırılır.
Temsil edilmesinin kanuna aykırılığını bildiği bir eserin umuma gösterilmesi
için karşılıklı veya karşılıksız olarak bir mahalli tahsis eden veya böyle bir
eserin temsilinde vazife veya rol alan kimse, yardımcı olarak cezalandırılır.
Bir tüzelkişinin işleri çevrilirken 71, 72 ve 73 üncü maddelerde sayılan
suçlardan biri işlenirse; masraf ve para cezasından tüzelkişi diğer suçlularla
birlikte müteselsilen mesuldür.
Ceza Kanununun 64, 65, 66 ve 67 nci maddelerinin hükümleri mahfuzdur.
III. Kovuşturma ve tekerrür (1)
Madde 75 - (Değişik: 21/2/2001 - 4630/29 md.)
71, 72 ve 73 üncü maddelerde sayılan suçlardan dolayı kovuşturma şikâyete bağlıdır.
Hakları tecavüze uğrayan kimseden başka şikâyete salahiyetli olanlar şunlardır:
1. 71 inci maddenin dört numaralı bendinde belirtilen hallerde 35 inci madde
gereğince kaynak gösterme mükellefiyetine aykırı fiiller söz konusu ise, Millî Eğitim ve
Kültür Bakanlıkları.
2. 71 inci maddenin dört numaralı bendinde belirtilen hallerde 36 ncı madde
gereğince kaynak gösterme mükellefiyetine aykırı fiiller söz konusu ise, Kültür Bakanlığı
ile Basın-Yayın Genel Müdürlüğü ve Türk Basınını temsil eden kurumlar.
3. 19 uncu maddenin son fıkrası çerçevesinde 14 ve 16 ncı maddelerin üçüncü
fıkralarında belirtilen hallerde Kültür Bakanlığı.
4. Faaliyet gösterdikleri alanlarda meslek birlikleri.
Eser sahiplerinin, eser sahiplerinin hakları ile bağlantılı hak sahiplerinin veya diğer
hak sahiplerinin haklarının ihlali halinde, şikâyete salahiyeti olanların başvurması
üzerine, tecavüzün gerçekleştiği veya sonuçlarının meydana geldiği yerin Cumhuriyet
Başsavcılığı, yetkili mahkemeden usulsüz çoğaltımın gerçekleştirildiği yerin
kapatılmasını, burada bulunan nüsha veya yayınlara el konulmasını ve bu konuda
kullanılan teknik araçların mühürlenmesini talep edebilir.
Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet Savcısı üç gün içinde yetkili
mahkemeye sunulmak üzere el koyma ve mühürleme kararını re`sen verebilir.
Hak sahipleri, haklarını kanıtlayan belgelerle birlikte, suçun dava zamanaşımı süresi
içinde kalmak koşuluyla tecavüzü ve faili öğrendikleri tarihten itibaren altı ay içinde
Cumhuriyet Başsavcılığına başvurabilirler. Bu suç ile ilgili olarak, 3005 sayılı Meşhud
Suçların Muhakeme Usulü Kanununun 1 inci maddesinin (A) bendindeki mahal ve 4
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
üncü maddesindeki yazılı zaman kaydına bakılmaksızın, aynı Kanundaki muhakeme
usulü uygulanır.
Bu Kanunda yazılı suçlardan dolayı hakkında kesinleşmiş bir mahkûmiyet kararı olan
kişi, iki yıl içinde aynı suçu bir defa daha işler ise yeni suçtan dolayı verilecek ceza bir
kat artırılır.
C) Çeşitli hükümler:
I - Görev ve ispat (2)
Madde 76 - (Değişik birinci fıkra: 21/2/2001 - 4630/30 md.) Bu Kanunun düzenlediği
hukukî ilişkilerden doğan davalarda, dava konusunun miktarına ve Kanunda gösterilen
cezanın derecesine bakılmaksızın, görevli mahkeme Adalet Bakanlığı tarafından
kurulacak ihtisas mahkemeleridir. İhtisas mahkemeleri kurulup yargılama faaliyetlerine
başlayıncaya kadar, asliye hukuk ve asliye ceza mahkemelerinden hangilerinin ihtisas
mahkemesi olarak görevlendirileceği ve bu mahkemelerin yargı çevreleri Adalet
Bakanlığının teklifi üzerine Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenir.
Şahsi dava açılmışsa Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 358 inci maddesi
uygulanır. Ceza davasiyle birlikte şahsi hak da talep edilmişse beraet halinde,
bu cihetlerin halli için evrak hukuk mahkemesine re`sen havale olunur.
(Ek: 21/2/2001 - 4630/30 md.) Bu Kanun kapsamında açılacak davalarda mahkeme,
davacının iddianın doğruluğu hakkında kuvvetli kanaat oluşturmaya yeter miktar delil
sunması halinde, korunmakta olan eserler, fonogramlar, icralar, filmler ve yayınları
kullananların, bu Kanunda öngörülen izin ve yetkileri aldıklarına dair belgeleri ve/veya
tüm yararlanılan eser, fonogram, icra, film ve yayınların listelerini sunmasını isteyebilir.
Belirtilen belge ve/veya listelerin sunulamaması tüm eser, fonogram, icra, film ve
yayınların haksız kullanılmakta olduğuna karine teşkil eder.
-------------------------
(1) Bu madde başlığı "Kovuşturma" iken 21/2/2001 tarihli ve 4630 sayılı Kanunla
metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
(2)Bu madde başlığı "1-Görev" iken 21/2/2001 tarihli ve 4630 sayılı Kanunla
metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
2412 - 1
II - İhtiyatî tedbirler ve gümrüklerde geçici olarak el koyma (1)
Madde 77 - (Değişik: 21/2/2001 - 4630/31 md.)
Esaslı bir zararın veya ani bir tehlikenin veya emrivakilerin önlenmesi için veya diğer
herhangi bir sebepten dolayı zarurî ve bu hususta ileri sürülen iddialar kuvvetle
muhtemel görülürse mahkeme, bu Kanunla tanınmış olan hakları ihlâl veya tehdide
maruz kalanların veya şikâyete salahiyetli olanların talebi üzerine, davanın
açılmasından önce veya sonra diğer tarafa bir işin yapılmasını veya yapılmamasını,
işin yapıldığı yerin kapatılmasını veya açılmasını emredebileceği gibi, bir eserin
çoğaltılmış nüshalarının veya hasren onu imale yarayan kalıp ve buna benzer sair
çoğaltma vasıtalarının ihtiyatî tedbir yolu ile geçici olarak zaptına karar verebilir.
Kararda emre muhalefetin İcra ve İflas Kanununun 343 üncü maddesindeki cezaî
neticeleri doğuracağı tasrih edilir.
Eser üzerindeki haklara tecavüz oluşturması ihtimali halinde yaptırım gerektiren
nüshaların ithalat veya ihracatı sırasında, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 57 nci maddesi
hükümleri uygulanır.
Bu nüshalara gümrük idareleri tarafından el konulmasına ilişkin işlemler Gümrük
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine göre yürütülür.
----------------------------
(1)Bu Kanun başlığı; "ihtiyati tedbirler" iken 21/2/2001 tarihli ve 4630 sayılı Kanunla
metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
III - Hükmün ilanı:
Madde 78 - 67 nci maddenin ikinci fıkrasında yazılı halden maada, haklı
olan taraf, muhik bir sebep veya menfaati varsa, masrafı diğer tarafa ait olmak
üzere, kesinleşmiş olan kararın gazete veya buna benzer vasıtalarla tamamen veya
hulasa olarak ilan edilmesini talep etmek hakkını haizdir.
İlanın şekil ve muhtevası kararda tesbit edilir.
İlan hakkı, hükmün kesinleşmesinden itibaren üç ay içinde kullanılmazsa
düşer.
IV - Zabıt, müsadere ve imha:
Madde 79 - Bu Kanun hükümlerine göre imali veya yayımı cezayi mucip olan
çoğaltılmış nüshalarla bunları çoğaltmaya yarıyan kalıp ve buna benzer vasıtaların
zabıt, müsadere ve imhasında Ceza Kanununun 36 ncı maddesi hükümleriyle
Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 392, 393 ve 394 üncü maddeleri uygulanır.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
A) Eser sahibinin hakları ile bağlantılı haklar ve tecavüzün önlenmesi (1)
I - Eser sahibinin hakları ile bağlantılı haklar (1)
Madde 80 - (Değişik: 21/2/2001 - 4630/32 md.) Eser sahibinin hakları ile bağlantılı
haklar şunlardır:
1. Eser sahibinin haklarına komşu haklar:
Eser sahibinin manevi ve mali haklarına zarar vermemek kaydıyla ve eser sahibinin
izniyle bir eseri özgün bir biçimde yorumlayan, tanıtan, anlatan, söyleyen, çalan ve
çeşitli biçimlerde icra eden sanatçıların, bir icra ürünü olan veya sair sesleri ilk defa
tespit eden fonogram yapımcıları ile radyo-televizyon kuruluşlarının aşağıda belirtilen
komşu hakları vardır.
------------------------------------
(1)Bu madde başlığı başlıkları; "A)Komşu Hakları ve Tecavüzün Önlenmesi ve "
I-Eser sahibinin haklarına komşu haklar iken 21/2/2001 tarihli ve 4630 sayılı
Kanunla metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
A) İcracı sanatçılar aşağıda belirtilen haklara sahiptir:
(1) İcracı sanatçılar, mali haklardan bağımsız olarak ve bu hakları devretmelerinden
sonra dahi, tespit edilmiş icraları ile ilgili olarak uygulama şartlarının gerektirdiği
durumlar hariç, icralarının sahibi olarak tanıtılmalarını ve icralarının kendi itibarlarını
zedeleyebilecek şekilde tahrif edilmesi ve bozulmasının önlenmesini talep etme
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
hakkına sahiptirler.
(2) Bir eseri, sahibinin izniyle özgün bir biçimde yorumlayan icracı sanatçı, bu icranın
tespit edilmesine, bu tespitin çoğaltılmasına, satılmasına, dağıtılmasına, kiralanmasına
ve ödünç verilmesine, işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma
iletimine ve yeniden iletimine ve temsiline izin verme veya yasaklama hususunda
münhasıran hak sahibidir.
(3) İcracı sanatçı, yurt içinde henüz satışa çıkmamış veya başka yollarla dağıtılmamış
tespit edilmiş icralarının, aslı veya çoğaltılmış nüshalarının satış yoluyla veya
diğer yollarla dağıtılması hususunda izin verme veya yasaklama hakkına sahiptir.
(4) İcracı sanatçı, tespit edilmiş icrasının veya çoğaltılmış nüshalarının telli veya telsiz
araçlarla satışı veya diğer biçimlerde umuma dağıtımına veya sunulmasına ve gerçek
kişilerin seçtikleri yer ve zamanda icrasına ulaşılmasını sağlamak suretiyle umuma
iletimine izin vermek veya yasaklamak hakkına sahiptir. Umuma iletim yoluyla,
icraların dağıtım ve sunulması icracı sanatçının yayma hakkını ihlal etmez.
(5) İcracı sanatçılar bu haklarını uygun bir bedel karşılığında sözleşme ile yapımcıya
devredebilirler.
(6) İcranın, bir orkestra, koro veya tiyatro grubu tarafından gerçekleştirilmesi halinde,
orkestra veya koroda yalnız şefin, tiyatro grubunda ise yalnız yönetmenin izni yeterlidir.
(7) Bir müteşebbisin girişimi ile ve bir sözleşmeye dayanılarak gerçekleştirilen icralar
için müteşebbisin de izninin alınması gereklidir.
B) Bir icra ürünü olan veya sair sesleri ilk defa tespit eden fonogram yapımcıları eser
sahibinden ve icracı sanatçıdan malî hakları kullanma yetkisini devraldıktan sonra
aşağıda belirtilen haklara sahiptir.
(1) Eser sahibinin ve icracı sanatçının izni ile yapılan tespitin, doğrudan veya dolaylı
olarak çoğaltılması, dağıtılması, satılması, kiralanması ve kamuya ödünç verilmesi
hususlarında izin verme veya yasaklama hakları münhasıran fonogram yapımcısına
aittir. Yapımcılar tespitlerinin işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla
umuma iletimine ve yeniden iletimine izin verme hususunda münhasıran hak sahibidir.
(2) Fonogram yapımcısı, yurt içinde henüz satışa çıkmamış veya başka yollarla
dağıtılmamış tespitlerinin aslının veya çoğaltılmış nüshalarının satış yoluyla veya diğer
yollarla dağıtılması hususunda izin verme ve yasaklama hakkına sahiptir.
(3) Fonogram yapımcısı, icraların tespitlerinin telli veya telsiz araçlarla satışı veya
diğer biçimlerde umuma dağıtılmasına veya sunulmasına ve gerçek kişilerin seçtikleri
yer ve zamanda tespitlerine ulaşılmasını sağlamak suretiyle umuma iletimine izin
vermek veya yasaklamak hakkına sahiptir. Umuma iletim yoluyla tespitlerin dağıtım ve
sunulması yapımcının yayma hakkını ihlâl etmez.
C) Radyo-televizyon kuruluşları yayınlarının tespit edilmesine, bu tespitlerin
çoğaltılmasına, telli-telsiz her türlü araçla yeniden yayınlanmasına ve girişi ücrete tâbi
yerlerde gösterilmesine izin vermek veya yasaklamak haklarına sahiptir.
2. Filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren film yapımcısı, eser sahibinden ve icracı
sanatçıdan mali hakları kullanma yetkisini devraldıktan sonra aşağıda belirtilen
haklara sahiptir.
(1) Eser sahibinin ve icracı sanatçının izni ile yapılan tespitin, doğrudan veya dolaylı
olarak çoğaltılması, dağıtılması, satılması, kiralanması ve kamuya ödünç verilmesi
hususlarında izin verme veya yasaklama hakları münhasıran film yapımcısına aittir.
Yapımcılar tespitlerinin işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma
iletimine ve yeniden iletimine izin verme hususunda münhasıran hak sahibidir.
(2) Film yapımcısı, yurt içinde henüz satışa çıkmamış veya başka yollarla dağıtılmamış
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
film tespitlerinin aslının veya çoğaltılmış nüshalarının satış yoluyla veya diğer yollarla
dağıtılması hususunda izin verme ve yasaklama hakkına sahiptir.
(3) Film yapımcısı, film tespitlerinin telli veya telsiz araçlarla satışı veya diğer
biçimlerde umuma dağıtılmasına veya sunulmasına ve gerçek kişilerin seçtikleri yer ve
zamanda tespitlerine ulaşılmasını sağlamak suretiyle umuma iletimine izin vermek
veya yasaklamak hakkına sahiptir. Umuma iletim yoluyla tespitlerin dağıtım ve
sunulması yapımcının yayma hakkını ihlal etmez.
Fonogramlara tespit edilmiş icraların ve filmlerin, her ne suretle olursa olsun umuma
iletilmesi halinde, bunları kullananlar, eser sahiplerinin yanısıra, icracı sanatçılara ve
yapımcılara veya ilgili alan meslek birliklerine de bu kullanımlara ilişkin uygun bir
bedeli ödemekle yükümlüdürler.
Bir sinema eserinde, olağan şekilde adı bulunan gerçek veya tüzel kişi aksine bir
kanıt bulunmadıkça filmin ilk tespitini gerçekleştiren yapımcı olarak kabul edilir.
Sinema eserlerinin birlikte sahipleri filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren yapımcıya mali
haklarını devrettikten sonra, sözleşmelerinde aksine veya özel bir hüküm bulunmadığı
takdirde filmin dublajına veya alt yazı yazılmasına itiraz edemezler.
Müzik eseri sahibi, filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren yapımcı ile yaptığı
sözleşmedeki hükümler saklı olmak kaydıyla eserini yayımlama ve icra hakkını
muhafaza eder.
Komşu hak sahipleri ile filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren yapımcıların verdikleri
izinlerin yazılı olması zorunludur.
Aşağıda belirtilen hallerde komşu hak sahibi ile film yapımcısının yazılı izni gerekli
değildir:
1. Fikir ve sanat eserlerinin kamu düzeni, eğitim-öğretim, bilimsel araştırma veya
haber amacıyla ve kazanç amacı güdülmeksizin icra edilmesi ve kamuya arzı.
2414 - 1
2. Fikir ve sanat eserleri ile radyo-televizyon programlarının yayınlanma ve kâr amacı
güdülmeksizin şahsen kullanmaya mahsus çoğaltılması.
3. Radyo-televizyon kuruluşlarının kendi olanaklarıyla kendi yayınları için yaptıkları
kısa süreli geçici tespitler.
4. Bu Kanunun 30 uncu, 32 nci, 34 üncü, 35 inci, 43 üncü, 46 ncı ve 47 nci maddelerinde
belirtilen haller.
Bu uygulama, hak sahibinin meşru menfaatlerine haklı bir sebep dışında zarar
veremez veya eserden normal yararlanmaya aykırı olamaz.
Eser sahiplerinin hakları ile bağlantılı haklara sahip olanlar da eser sahipleri gibi
Tecavüzün Ref`i, Tecavüzün Men`i ve Tazminat Davası haklarından faydalanırlar.
Bağlantılı hak sahiplerinin haklarına tecavüz edenler hakkında iki yıldan dört yıla
kadar hapis ve on milyar liradan elli milyar liraya kadar ağır para cezasına hükmolunur.
2414 - 2
II - Haklara tecavüzün önlenmesi (1)
Madde 81 - (Değişik: 21/2/2001 - 4630/33 md.)
Musiki ve sinema eserlerinin çoğaltılmış nüshaları ile süreli olmayan yayınlara
bandrol yapıştırılması zorunludur. Ayrıca, kolay kopyalanmaya müsait diğer eserlerin
çoğaltılmış nüshalarına da eser veya hak sahibinin talebi üzerine bandrol yapıştırılması
zorunludur.
Bandroller, Kültür Bakanlığınca bastırılır ve satılır. Bakanlık, meslek birlikleri aracılığı
ile de bandrol satışı yapabilir. Bandrol gelirleri, Bakanlık adına ulusal bir bankada
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
açılacak hesaba yatırılır. Gelirler, fikrî mülkiyet sisteminin güçlendirilmesi ile yurt içindeki
ve yurt dışındaki kültür varlıklarının korunmasına ve devam ettirilmesine yönelik
faaliyetlerde kullanılır.
Bir esere bandrol alınabilmesi için, bandrol talebinde bulunanın yasal hak sahibi
olduğunu gösterir bir taahhütnameyi doldurması zorunludur. Kültür Bakanlığınca tespit
edilen diğer evrak ve belgelerle birlikte başvuru yapılır. Bakanlık, bu başvuru üzerine,
başka bir işleme gerek kalmaksızın on iş günü içinde bandrol vermek
mecburiyetindedir.
Bandrol temini ve kullanımına ilişkin ihlâl halleri şunlardır:
1. Bu Kanuna göre bandrol alınması gereken bir eserin, bandrol alınmaksızın
çoğaltılması, satılması, dağıtılması, kiralanması, ödünç verilmesi, umuma arz edilmesi
veya herhangi bir biçimde ticaret konusu yapılması veya kullanılması veya bir başka
şekilde fayda sağlanması.
2. Sahte bandrol imal edilmesi, sahte bandrolün eser nüshaları üzerine koyulması,
sahte bandrolden her ne şekilde olursa olsun ticarî menfaat sağlanması.
3. Bu Kanun ve ilgili mevzuata göre bandrol alma hakkı olmadığı halde, sahte evrak
veya dokümanlarla veya herhangi bir biçimde Kültür Bakanlığı veya yetkilendirdiği
kuruluşların yanıltılarak bandrol alınması.
4. Eser sahibinin izni olmaksızın çoğaltılan nüshalar üstüne bandrol yapıştırılması
veya bu nüshalardan ticarî menfaat elde edilmesi veya eser sahibinin haklarını ihlal
edici şekilde bu nüshaların bedelsiz yayılması.
5. Münhasıran bir eser için verilen bandrolün başka bir eser için kullanılması.
6. Bu Kanuna ve ilgili mevzuata uygun alınmış bandrollerin eser nüshalarına
belirlenen şekilde yapıştırılmadan, nüshaların bedelli ve bedelsiz yayılması ve bir
başka şekilde faydalanılması.
Mülki idare amirleri tarafından, İçişleri, Maliye ve Kültür Bakanlıkları ile eser sahipleri
ve/veya eser sahipleri ile bağlantılı hak sahipleri meslek birlikleri temsilcilerinden
illerde oluşturulacak bir Komisyon, ikinci fıkrada bahsi geçen ve bandrollenmesi zorunlu
olan eserlerin bandrollü olup olmadıklarını her zaman denetleyebilir. Bu maddede
belirtilen ihlâl hallerinde, eser sahiplerinin, bağlantılı hak sahiplerinin veya diğer hak
sahiplerinin komisyona başvurması üzerine veya komisyonun re`sen talebi ile zabıta
harekete geçerek, bu nüshaları, yayınları ve çoğaltmaya yarayan her türlü aracı ve
diğer delilleri toplayarak, taşınmaz olanlarını emanet altına aldıktan sonra, toplanan
delilleri Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusu ile birlikte sevk eder. Cumhuriyet
Başsavcılığı üç gün içinde yetkili mahkemeden usulsüz çoğaltımın gerçekleştirildiği
yerin kapatılmasını, burada bulunan nüsha veya yayınlara el konulmasını ve bu konuda
kullanılan teknik araçların mühürlenmesini ve satışını talep eder.
Bu maddede belirtilen hususların uygulanmasına ve Komisyonun kurulmasına ilişkin
usul ve esaslar Kültür Bakanlığı tarafından bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren altı ay
içinde çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Bu maddede belirtilen ihlal hallerinden birini kasden işleyenler hakkında, dört yıldan
altı yıla kadar hapis ve elli milyar liradan yüzelli milyar liraya kadar ağır para cezasına
hükmolunur.
III. Eser sahibinin hakları ile bağlantılı hakların kapsamı ve süresi (2)
Madde 82 - (Değişik: 7/6/1995 - 4110/28 md.)
Bu Kanunun icracı sanatçılarla ilgili hükümleri;
1. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan,
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
2. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmamakla birlikte; İcraları, Türkiye
Cumhuriyeti sınırları içinde gerçekleştirilen, bu Kanun hükümlerinin uygulandığı
(Değişik ibare:21/2/2001-4630/34 md.) fonogramlara veya ilk film (3) tespitlerine
dahil edilen
----------------------------------
(1)Bu madde başlığı; "fikri haklara tecavüzün önlenmesi" iken 21/2/2001 tarihli ve
4630 sayılı Kanunla metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
(2)Bu madde başlığı 21/2/2001 tarih ve 4630 sayılı Kanunla değiştirilmiş ve metne
işlenmiştir.
(3) Bu bentdeki "ses taşıyıcılarına" ibaresi 21/2/2001 tarihli ve 4630 sayılı Kanunla
metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
ve (Değişik ibare: 21/2/2001 - 4630/34 md.)bir fonograma veya bir filme tespit edilmiş
ancak bu Kanun hükümlerinin uygulandığı rodyo-televizyon yayınlarıyla yayınlanan,
İcracı sanatçılara uygulanır.
Bu Kanunun (Değişik ibare:21/2/2001-4630/34 md.) fonogramlar ve ilk film
tespitleri ile ilgili hükümleri;
1. Yapımcıları Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan veya
2. Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde bulunan,
(Değişik ibare:21/2/2001-4630/34 md.) fonogramlara ve filmlere uygulanır
Bu Kanunun radyo-televizyon yayınlarıyla ilgili hükümleri;
1. Merkezleri Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde olan veya
2. Türkiye Cumhuriyeti sınırları içindeki yansıtıcı ile yayınlanan,
Radyo-televizyon programlarına uygulanır.
Bu Kanunun (Değişik ibare:21/2/2001-4630/34 md.) bağlantılı haklarla ilgili hükümleri,
Türkiye Cumhuriyetinin taraf olduğu bir uluslararası andlaşma hükümlerine göre
korunan icracı sanatçılara, yapımcılara ve radyo-televizyon kuruluşlarına da uygulanır.
(Değişik: 21/2/2001 - 4630/34 md.) İcracı sanatçıların hakları, icranın ilk tespitinin
yapıldığı tarihten başlayarak, yetmiş yıl devam eder. İcra tespit edilmemiş ise bu süre
icranın ilk aleniyet kazanmasıyla başlar.
(Değişik: 21/2/2001 - 4630/34 md.) Yapımcıların hakları, ilk tespitin yapıldığı tarihten
başlayarak yetmiş yıl devam eder.
Radyo-televizyon kuruluşlarının hakları, programın ilk yayınlandığı tarihten
başlayarak 70 yıl devam eder.
B) Haksız rekabet:
I - Ad ve alametler:
Madde 83 - Bir eserin ad ve alametleri ile çoğaltılmış nüshaların şekilleri,
iltibasa meydan verebilecek surette diğer bir eserde veya çoğaltılmış nüshalarında
kullanılamaz.
1 inci fıkra hükmü umumen kullanılan ve ayırt edici bir vasfı bulunmıyan
ad, alamet ve dış şekiller hakkında uygulanmaz.
Bu maddenin uygulanması kanunun 1 inci, 2 nci ve 3 üncü bölümlerindeki şartların
tahakkukuna bağlı değildir.
Basın Kanununun 14 üncü maddesinin mevkute adları hakkındaki hükmü mahfuzdur.
Tecavüz eden tacir olmasa bile, birinci fıkra hükmüne aykırı hareket edenler
hakkında haksız rekabete mütaallik hükümler uygulanır.
II - İşaret, resim ve ses:
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
Madde 84 - Bir işareti, resim veya sesi, bunları nakle yarıyan bir alet üzerine
tesbit eden veya ticari maksatlarla haklı olarak çoğaltan yahut yayan kimse,
aynı işaretin, resmin veya sesin 3 üncü bir kişi tarafından aynı vasıtadan
faydalanılmak suretiyle çoğaltılmasını veya yayımlanmasını menedebilir.
Tevacüz eden tacir olmasa bile birinci fıkra hükmüne aykırı hareket edenler
hakkında haksız rekabete mütaallik hükümler uygulanır.
Eser mahiyetinde olmıyan her nevi fotoğraflar, benzer usullerle tesbit edilen
resimler ve sinema mahsulleri hakkında da bu madde hükmü uygulanır.
C) Mektuplar:
Madde 85 - Eser mahiyetinde olmasa bile, mektup, hatıra ve buna benzer yazılar
yazanların ve bunlar ölmüş ise 19 uncu maddenin birinci fıkrasında yazılı
kimselerin muvafakati olmadan yayınlanamaz. Meğer ki, yazanın ölümünden itibaren
on yıl geçmiş bulunsun.
Mektuplar birinci fıkradaki şartlardan başka muhatap veya muhatap ölmüş
ise 19 uncu maddenin birinci fıkrasında yazılı kimselerin muvafakati olmadan
yayımlanamaz; meğer ki, muhatabın ölümünden itibaren 10 yıl geçmiş bulunsun.
Yukardaki hükümlere aykırı hareket edenler hakkında Borçlar Kanununun
49 uncu maddesi ve Ceza Kanununun 197 ve 199 uncu maddeleri hükümleri uygulanır.
Birinci ve ikinci fıkra hükümlerine göre yayımın caiz olduğu hallerde de
Medeni Kanunun 24 üncü maddesi hükmü mahfuzdur.
D) Resim ve portreler:
I - Genel olarak:
Madde 86 - Eser mahiyetinde olmasalar bile, resim ve portreler tasvir edilenin,
tasvir edilen ölmüşse 19 uncu maddenin birinci fıkrasında sayılanların
muvafakati olmadan tasvir edilenin ölümünden 10 yıl geçmedikçe, teşhir veya
diğer suretlerle umuma arzedilemez.
Birinci fıkradaki muvafakatin alınması:
1. Memleketin siyasi ve içtimai hayatında rol oynıyan kimselerin resimleri;
2. Tasvir edilen kimselerin iştirak ettiği geçit resmi veya resmi tören
yahut genel toplantıları gösteren resimler;
3. Günlük hadiselere mütaallik resimlerle radyo ve filim haberleri; için
şart değildir.
Birinci fıkra hükmüne aykırı hareket edenler hakkında Borçlar Kanununun
49 uncu maddesi ile Türk Ceza Kanununun 197 ve 199 uncu maddeleri hükümleri
uygulanır.
Birinci ve ikinci fıkra hükümlerine göre yayımın caiz olduğu hallerde de
Medeni Kanunun 24 üncü maddesinin hükmü mahfuzdur.
II- İstisnalar:
Madde 87 - Aksi kararlaştırılmamış ise, bir kimsenin sipariş üzerine yapılan
resim veya portresinden, sipariş veren veya tasvir edilen ve yahut bunların
mirasçıları fotoğraf aldırtabilir.
Bu hüküm baskı usulü ile yapılan portre ve resimler hakkında cari değildir.
Şu kadar ki, bu suretle vücuda getirilen resim ve portrelerin birinci fıkrada
sayılanlar için tedariki mümkün olmaz veya nispeten büyük güçlüğu mucip olursa
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
bunların da fotoğrafları aldırılabilir.
E) Kanunlar ihtilafı:
Madde 88 - Bu Kanun hükümleri:
1. Eser sahibinin vatandaşlığı gözetilmeksizin Türkiye`de ilk defa umuma
arzedilen ve Türkiye`de bulunupta henüz umuma arzedilmemiş olan bütün eserlerle
Türkiye`de bulunan bütün mektup ve resimlere;
2. Türk vatandaşlarının henüz umuma arzedilmemiş yahut ilk defa Türkiye
dışında umuma arzedilmiş bütün eserlerine;
3. Türkiye Cumhuriyetinin bağlı bulunduğu milletlerarası bir andlaşmada
uygun hükümler bulunmak şartiyle yabancıların henüz umuma arzedilmemiş veya ilk
defa Türkiye dışında umuma arzedilmiş bütün eserlerine;
uygulanır.
Eser sahibinin mensup bulunduğu devletin; Türk eser sahiplerinin haklarını
kafi derecede koruması veya milletlerarası bir andlaşmanın yabancı eser sahiplerine
taallük eden hususlarda istisna ve tahditlere cevaz vermesi hallerinde
Kurulunca bu maddenin birinci ve üçüncü bentleri hükümlerinden istisnalar yapılması
kararlaştırılabilir.
Ek Madde 1 - (1/11/1983 - 2936 sayılı Kanunun 18 inci maddesi hükmü olup
ek maddeye çevrilerek teselsül için numaralandırılmıştır.)
Bu Kanuna göre çıkarılacak tüzük ve yönetmelikler 6 ay içinde hazırlanır
ve Resmi Gazetede yayımlanır.
Ek Madde 2 - (Ek: 7/6/1995 - 4110/29 md.; Değişik: 21/2/2001 - 4630/35 md.)
Bu Kanunla sağlanan koruma, bu madde ile getirilen değişikliğin yürürlüğe girdiği
sırada;
1. T.C. vatandaşı eser sahipleri ve eser sahiplerinin hakları ile bağlantılı hak sahipleri
tarafından üretilmiş Türkiye`de mevcut bütün eserlere, tespit edilmiş icralara ve
fonogramlara,
2. Türkiye`nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelere ve anlaşmalara taraf diğer
ülkelerde üretilmiş ve bu ülkelerde koruma süresi dolmadığı için kamuya mal olmamış
yabancı eserlere, tespit edilmiş icralara ve fonogramlara,
Uygulanır.
Birinci fıkranın uygulanması sonucu koruma kapsamına alınan eserlerin, tespit edilmiş
icraların ve fonogramların yasal kopyalarının mülkiyetini elinde bulunduran kişiler, bu
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden altı aylık sürenin sonuna kadar yazılı bir izne
gerek kalmaksızın bu kopyaları satabilir veya elden çıkarabilir.
Bununla birlikte, eserler, tespit edilmiş icralar ve fonogramlara ilişkin olmak üzere bu
Kanun çerçevesinde eser sahipleri ve diğer hak sahiplerine sağlanan hakların
kullanılması eser veya bağlantılı hak sahiplerinin iznine tâbidir.
Bu Kanunun sinema eseri sahipliği ile ilgili hükümleri, 4110 sayılı Kanunun yürürlüğe
girdiği 12.6.1995 tarihinden sonra yapımına başlanan sinema eserlerine uygulanır.
Ek Madde 3 - (Ek: 7/6/1995 - 4110/30 md.)
Komşu Haklara ilişkin uygulamalar hakkındaki esaslar, Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihten itibaren 6 ay içerisinde çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
Ek Madde 4 - (Ek: 21/2/2001 - 4630/37 md.)
Eser ve eser sahibi ile, eser üzerindeki haklardan herhangi birinin sahibi veya eserin
kullanımına ilişkin süreler ve şartlar ile ilgili olarak eser nüshaları üzerinde bulunan veya
eserin topluma sunulması sırasında görülen bilgiler ve bu bilgileri temsil eden sayılar
veya kodlar yetkisiz olarak ortadan kaldırılamaz veya değiştirilemez. Bilgileri ve bu
bilgileri temsil eden sayıları veya kodları yetkisiz olarak değiştirilen veya ortadan
kaldırılan eserlerin asılları veya kopyaları dağıtılamaz, dağıtılmak üzere ithal edilemez,
yayınlanamaz veya topluma iletilemez.
Yukarıdaki fıkra hükümleri fonogramlar ve fonogramlarda tespit edilmiş icralar
bakımından da uygulanır.
Bu maddede belirtilen hususların uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kültür
Bakanlığı tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.
Birinci fıkrada bahsi geçen fiilleri kasten ve yetkisiz olarak işleyenler hakkında bu
Kanunun 73 üncü maddesinin son fıkra hükümleri uygulanır.
Ek Madde 5 - (Ek: 21/2/2001 - 4630/38 md.)
Bu Kanun kapsamında korunan çoğaltılmış fikir ve sanat eserleri kültür mirasının
korunması ve devam ettirilmesi amacıyla Kültür Bakanlığı tarafından derlenir.
Fikir ve sanat eserlerini çoğaltan eser veya hak sahibi gerçek veya tüzel kişilerin,
çoğaltılan eser nüshalarından çoğaltımından itibaren bir ay içinde en az beş nüshayı
derlenmek üzere vermeleri zorunludur.
Derlenecek eserler, bu eserleri verecekler ve sorumlulukları, derleme işlemlerini
yürütecek birimler, derlenecek nüshaların sayısı, verileceği kuruluşlar, derlemeyle ilgili
diğer işlemlere ilişkin usul ve esaslar Kültür Bakanlığı tarafından çıkarılacak bir
yönetmelikle belirlenir.
Bu madde hükmüne aykırı olarak, derlenmesi gereken eserleri süresi içinde
vermeyenler beş milyar lira para cezası ile cezalandırılırlar. Bu maddede öngörülen
para cezaları gerekçesi belirtilmek suretiyle Kültür Bakanlığı İl Kültür Müdürünce verilir.
Para cezasının, tutanağın tebliği tarihinden itibaren on gün içinde ödenmesi gerekir.
On gün içinde ödenmeyen cezalar iki katına çıkar ve ödeme süresi on gün daha uzar,
bu süre içinde de ödenmeyen cezalar üç katına çıkar. Cezanın ödenmiş olması,
çoğaltılan eser nüshalarının verilmesine ilişkin yükümlülüğü ortadan kaldırmaz.
Para cezaları ilgililere usulüne göre tebliğ edilir. Bu para cezalarına karşı tebliğ
tarihinden itibaren on gün içinde yetkili sulh ceza mahkemesine itiraz edilebilir. İtiraz
üzerine işlemler durmaz. Mahkemenin itiraz üzerine verdiği kararlar kesindir. İtiraz,
zorunlu görülmeyen hallerde evrak üzerinde inceleme yapılarak ve kısa sürede
sonuçlandırılır. Bu maddeye göre verilen para cezaları 6183 sayılı Amme Alacaklarının
Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uyarınca tahsil edilir.
Tahsil olunan meblağ tahsilatı takip eden ayın sonuna kadar bu Kanunun değişik 44
üncü maddesinin ikinci fıkrasındaki özel hesaba aktarılır.
Ek Madde 6 - (Ek: 21/2/2001 - 4630/39 md.)
Bu Kanunda geçen "Kültür ve Turizm" ibareleri "Kültür" olarak değiştirilmiştir.
F) Geçici hükümler:
I - İntikal hükümleri:
1. Genel olarak:
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
Geçici Madde 1 - Aşağıdaki maddelerde aksi tayin edilmemiş ise bu kanun hükümleri,
yürürlükten önce ilk defa memleket içinde umuma arz yahut sicile kayıt
edilmiş eserlere de uygulanır. Eser veya mahsulün 8 Mayıs 1326 tarihli Hakkı Telif
Kanunu hükümlerine dahil olup olmaması durumu değiştirmez.
Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce alenileşmiş eserlere mütaallik koruma
süreleri bu kanuna göre hesap edilir.
Mevzuat ve sözleşmelerde kullanılan hakkı telif, telif hakları, edebi mülkiyet,
güzel sanatlar mülkiyeti ve buna benzer tabirlerden bu kanunun benzer hallerde
tanıdığı hak ve salahiyetler anlaşılır.
Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce eser üzerindeki haklar veya bunların
kullanılışı tamamen veya kısmen başka birine bırakılmışsa bu kanunla eser sahibine
tanınan yeni ve daha geniş hak ve salahiyetler de devredilmiş sayılmaz.
Aynı hüküm koruma süresinin eskisine nispetle daha uzun olması haline veya eski
kanunun korunmadığı eser ve mahsullere de uygulanır.
2. Müktesep hakların korunması:
Geçici Madde 2 - Eski kanundaki süreler daha uzunsa bu kanunun yayımlanmasından
önce yayımlanan eserler hakkında o süreler cereyan eder.
Bu Kanunun yayımlanmasından önce bir eserin haklı olarak yapılan bir tercüme
veya işlenmesi yayımlanmış ise tercüme eden veya işliyenin eski kanun hükümlerine
göre iktisap ettiği hak ve salahiyetlere halel gelmez.
Eski kanun hükümlerine göre caiz olupta bu kanunla menedilen bir tercümenin
yayımlanmasına, bu kanunun yürürlüğe girmesi tarihinden evvel başlanılmış bulunursa,
yayımlanma tamamlanabilir. Şu kadar ki, bu yayımlanma müddeti bir seneyi
geçemez. Aynı hüküm umumi mahallerde temsil edilmek üzere bu nevi temsil müesseselerine
teslim edilen tercüme eserler hakkında da tatbik edilir.
Eski kanun hükümlerine göre caiz olupta bu kanunla menedilen bir çoğaltmaya,
bu kanunun yayımlanması tarihinde başlanılmış bulunursa çoğaltılma tamamlanabilir
ve çoğaltılmış nüshalar yayımlanabilir.
Bu Kanunun yürürlüğe girmesi zamanında mevcut olupta eski kanun hükümlerine
2418 - 1
Aynı hüküm, işaret, resim ve ses nakline yarıyan aletlerle güzel sanat eserlerinin
çoğaltılmasına yarıyan kalıp ve buna benzer vasıtalar hakkında da uygulanır.
Yukarki fıkranın tanıdığı salahiyeti kullanmak istiyen kimse kanunun yürürlüğe
girmesinden itibaren 6 ay içinde bu nüsha ve aletleri salahiyetli makama
bildirerek mühürletmeye mecburdur. Gerekirse teferruat bir yönetmelikle tayin
olunabilir.
Geçici Madde 3 - (Ek: 1/11/1983-2936/17 md.)
Meslek birliklerinin ve federasyonunun, ilk genel kurul toplantılarını yapmaları
için tüzükte öngörülen üye sayısını tamamlayıp, seçimleri yapılıncaya
kadar mecburi organların başkan ve üyeleri Kültür ve Turizm Bakanlığının önerisi
üzerine, Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenir.
Geçici Madde 4 - (Ek: 1/11/1983 - 2936/17 md.)
5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 43 üncü maddesine göre çıkarılmış
olan 15/3/1980 tarih ve 8/423 sayılı Bakanlar Kurulu kararnamesi ve bu
kararnameye göre çıkarılacak ücret tarifesi, 15/3/1980 tarihinden geçerli olmak
ETİKA Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti.
Halk Caddesi, Sunar İş Merkezi No:37 Kat:4/405 Üsküdar İstanbul
Tel: 0216 3341323 info@etikadanismanlik.com Faks: 0216 3341322
www.etikadanismanlik.com
üzere 31/12/1985 tarihine kadar uygulanır.
Bakanlar Kurulu Kararnamesine göre çıkarılacak ücret tarifesi gereğince,
yetki belgesiyle meslek birliğine devredilen eserler için ödemeler, hak sahiplerine
dağıtılmak üzere ilgili meslek birliğine; diğer hallerde doğrudan mali
hak sahiplerine yapılır. Bu ödemeler Türkiye Radyo - Televizyon Kurumunca en geç
31/12/1985 tarihine kadar yerine getirilir.
Meslek birliği, Türkiye Radyo - Televizyon Kurumu tarafından verilen bordro
üzerinden kendi hissesini mahsup ederek, bakiyesini kendisine yapılan ödemeyi
takip eden iki yıl içinde üyesi olan hak sahiplerine öder.
İki yıl içinde üyelerce talep olunmayan ücretler, 44 üncü maddeye göre Kültür
ve Turizm Bakanlığı adına bir milli bankada açılacak özel hesaba yatırılır.
Geçici Madde 5 - (Ek:7/6/1995 - 4110/31 md.)
Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce kurulmuş olan meslek birlikleri,
tip statülerin yayımından itibaren bir yıl içinde Kültür Bakanlığının gözetiminde,
Kanunun ilgili hükümleri ve tip statü ilkeleri doğrultusunda yeni meslek
birliklerine dönüştürülürler ve bu süre içinde yapacakları genel kurul toplantısı
ile yeni organlarını oluştururlar.
Birinci fıkra hükümlerine uymayan meslek birlikleri, birinci yılın sonunda
kendiliğinden dağılmış sayılır.
II - Kaldırılan hükümler:
Madde 89 - 8 Mayıs 1326 tarihli Hakkı Telif Kanuniyle diğer kanunların bu
kanuna aykırı hükümleri kaldırılmıştır.
G) Son hükümler:
I - Kanunun yürürlüğe girmesi:
Madde 90 - Bu Kanunun 42 ve 43 üncü maddeleri hükümleri kanunun yayımı tarihinden
itibaren, diğer hükümleri 1 Ocak 1952 tarihinde yürürlüğe girer.
II - Kanunun yürütülmesine memur makam:
Madde 91 - Bu Kanunun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
2418 - 2
5846 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE
Kanun Yürürlüğe
No. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler giriş tarihi
--------- ----------------------------------------------------------- ---------------------
2936 -- 5/11/1983
4110 -- 12/6/1995
4630 -- 03/03/2001

0 yorum:

Yorum Gönder